این کانال‌ها جهت انتقال آب از آبگذرها استفاده شده و به چاهی که جهت حفاظت از سطح شیبدار تعبیه شده است میریزند.
ث)بند تنظیمی:
این سدهای مهارکننده با بهره گرفتن از سنگ به عنوان وسیله مسدود کننده و به منظور جلوگیری از مانداب بیشتر ساخته میشوند. به علاوه میتوان بندهای تنظیمی گیاهی از گیاه نیلوفر پیچ مورد استفاده قرار گیرد.
ج) جنگل کاری:
میتوان جنگلکاری را با یکی از ساختار-های مناسب مذکور ترکیب کرد تا رشد مجدد گیاهان مؤثرتر شود. این روش هزینه‌های نگهداری کمتری داشته و فواید بیشتری دارد. به علاوه پوشش گیاهی تأثیر خود را بر رواناب و راندمان آب از طریق ظرفیت نفوذ اعمال میکند. پوشش گیاهی متراکم باعث‌‌ایجاد ظرفیت نفوذ بالاتری خواهد شد.
برداشت و بازیافت آب
در زمین‌هایی که بارندگی در آنها نامنظم و غیر قابل پیشبینی است نیاز است تا منابع آب آبگیرهای کوچک، با این هدف که توزیع آنها برای اراضی کوچک مفید واقع شود، مدیریت شوند. قرنهاست که از تانک‌ها به عنوان منابع آبیاری محدود و همچنین جهت افزایش تغذیه آبهای زیرزمینی استفاده میشود.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
تانک‌ها در زمین آبگیر جهت ذخیره سازی رواناب باران ساخته شده و آب آنها به منظور آبیاری به اراضی کشاورزی میرود.
برداشت و بازیافت آب سه ویژگی متمایز دارد:
الف) جمع آوری رواناب باران‌های زیاد
ب) ذخیره کافی و استفاده از آب برداشت شده
پ) بهرهبرداری بهینه از آب مصرف شده برای دستیابی به حداکثر فایده
الف) جمع آوری رواناب:
به منظور جمعآوری باران اضافی، حوضچه‌ها و یا تانک‌های حفر شده مورد استفاده قرار میگیرند. در توپوگرافی موجی استفاده از حوضچه‌های خاکریزی نیز عملی است. در بسیاری از مناطق، اتلاف آب به دلیل رسوخ در خاک به دلیل بافت سبکتر خاک و نوع مواد بکار رفته بسیار بالا میباشد.
ب) بازیافت باران جمع شده:
آب برداشت شده یک منبع محدود آب محسوب میشود که استفاده‌ی بهینه از‌‌این منبع با ارزش بیشترین سود را به همراه خواهد داشت در حالیکه استفاده‌ی سنتی از منابع آب باعث اتلاف زیاد آب در حین انتقال و به دلیل تبخیر میشود.
اتلاف آب از طریق کانال‌های بدون آستر در مسیر منبع به مزرعه از ۲۰ تا ۵۰ درصد کل آب برداشت شده از حوضچه، متغیر است. از این رو باران برداشت شده‌ی با ارزش بایستی از طریق شیارهای (فارو) آستردار و آبیاری عمیق مورد استفاده قرار گیرد.
در روش آبیاری قطره‌‌ای به دلیل این که آب از طریق لوله‌های پلاستیکی با قطر کم با بهره گرفتن از قطرهچکان‌ها در نزدیکی ریشه گیاه، قطره قطره تراوش میکند، اتلاف آب از طریق انتقال و تبخیر تقریباً حذف میشود.
پ) سیستم جمعآوری آب سقف:
جذابیت اصلی سیستم برداشت و جمعآوری جدید آب میتواند “جمعآوری آب سقف” باشد. در‌‌این سیستم باران جمع شده برای استفاده در دوران خشک سال به کار می رود.
همه آن چیزی که در‌‌این سیستم نیاز است یک سقف شیبدار سفالی یا حلبی و تانکی است که در بالاترین سطح ساخته شده است تا جریان گرانشی ایجاد شده به زمین زراعی، از محصولات در مراحل حساس و بحرانی رشد حفاظت کند.
جمعآوری و برداشت آب در زمین‌های ساحلی:
در نوار ساحلی ماسه‌‌ای، سفره آبهای زیرزمینی بسیار کم عمق بوده و عمق آن از ۵/۰ تا ۵/۲ متر متغیر است. جهت برداشت مؤثر آب باران برای آبیاری، کشاورزان می توانند گودال‌های مخروطی به منظور بیرون کشیدن آب برای استفاده سیستم‌های آبیاری قطره‌‌ای یا آبپاش در زمین‌های زراعی خود حفر کنند. کشاورز با این روش تنها یک بار سرمایهگذاری میکند ولی میتواند سالیان متمادی با هزینه‌ی نگهداری و هزینه کارگر اندک از آن استفاده کند. استفاده از سیستم قطره‌‌ای در نوار ساحلی با سفره‌ی آب کم عمقی بسیار مناسب است.
بعد از ارزیابی پتانسیل آب در فصل‌های مختلف می توان یک چاه بتون سیمان تقویت شده (Rcc) با قطر ۲ متر و عمق حدود ۴ متر در وسط مزرعه حفر کر د.
پس از آن لوله‌های زهکش زیرزمینی از جنس لوله‌های سوراخدار سفالی روی صافی شنی در عمق۵/۲ متری جا میگیرند. این لوله‌های زهکش به یک چاهک (با قطر ۲ متر) یا به چاه Rcc متصل میشوند. آبهای زیرزمینی به درون خطوط لوله از طریق نفوذ به درون لوله‌های سفالی، تراوش میکند. به دلیل طول لوله‌ها عمل پر شدن با سهولت صورت میگیرد. شیب در نظر گرفته شده برای لوله‌ها جریان آب را به درون چاهک تسهیل میکند.
سرعت تخلیه‌ی آب از هر ۱۰۰ متر طول لوله به درون چاهک و یا چاه Rcc در حدود ۱۸ لیتر در ثانیه است که میتواند شش آبپاش را به کار انداخته و زمینی در حدود ۴/۰ هکتار را در مدت ۶ تا ۸ ساعت آبیاری کند.
زهکش سفالی
چاه دهانه گشاد
سطح ایستابی
افت سطح ایستابی
گودال مخروطی عمیق
گودال مخروطی
لوله سوراخدار PVC در زیر سطح ایستابی افت کرده
فیلتر شنی
شکل ۱-۳- استخراج آب شیرین
شکل ۱-۴- چاه دهانه گشاد
سطح زمین
سطح ایستابی
سطح زمین
کاربرد توأم آب:
عبارت کاربرد توأم منابع آب، بر توسعه هماهنگ آنها جهت افزایش راندمان آب از منابع مختلف دلالت دارد. استفاده مشترک از آب باران، جریان آبهای سطحی و منابع آبهای زیرزمینی به عنوان “کاربرد توأم"، “مدیریت جامع آب” و … شناخته میشود.این عمل در دلتای کائووری در تامیل نادو، کانال گوداوری ، کانال گانجا و زمین‌های کانال جامونا مرسوم میباشد. طبق تعریف تد[۳۱] در سال ۱۹۵۹ کاربرد توأم منابع آب زیرزمینی و سطحی به‌‌این معنی است که در برنامه ریزی کاربرد توأم منابع آب‌ها، راندمان کاربرد هر یک از منابع آب بطور جداگانه با راندمان کاربردتوأم منابع آب که از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفهتر میباشند جایگزین شود.
افزایش جریان رودخانه با بهسازی آب زیرزمینی
جریان رودخانه
جریان آب زیرزمینی
استفاده از آب رودخانه بدون بهسازی آب زیرزمینی زیزیرابزیرزمینی
فوریه
دسامبر
اکتبر
آگوست
جون
آوریل
فوریه
شکل ۱-۵- استفاده توأم آب سطحی و زیرزمینی منبع: آبرول[۳۲] ، آی. پی. تیاجی[۳۳]، ان.کا[۳۴]. و تانوار[۳۵]، بی.اس[۳۶]- سی اس اس آر آی، کارنال[۳۷]
سیستم‌های مناسب کاربرد توأم آبهای سطحی با آبهای زیرزمینی ممکن است با افزایش آب کانال از طریق پمپ کردن آبهای زیرزمینی به درون چاه های لوله‌‌ای عمیق در طول کانال به صورت آب شور یا شیرین به صورت یک در میان باشد. در مناطق خشک و نیمه خشک کیفیت آب باران میتواند به دو دسته تقسیم شود:
