۱۰- تحصیل

۲۴/۲

۱۱- رستوران و هتل

۸۶/۱

۱۲- کالاها و خدمات متفرقه

۲۰/۳

جدول ۲-۸ ضریب اهمیت گروه‌های اصلی سبد اقلام
هر یک از گروه‌های اصلی هزینه نیز به زیرگروه‌هایی تقسیم می‌شوند که هر یک از زیرگروه‌ها به تنهایی شامل چندین کالا یا خدمت با خصوصیات مشابه بر اساس طبقه‌بندی COICOP می‌باشند. به طور مثال گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها شامل گروه‌های مختلفی از کالاها است که عمده‌ترین آن‌ها به شرح ذیل می‌باشند:

زیرگروه

ضریب اهمیت

۱- غلات و نام

۰۵/۵

۲- گوشت

۱۲/۶

۳- لبنیات و تخم پرندگان

۰۷/۳

۴- میوه‌های تازه

۶۷/۴

۵- سبزی‌های تازه

۶۱/۲

جدول ۲-۹ اقلام زیر گروه خوراکی و آشامیدنی
کالاهای مشمول شاخص از ۱۰۴ قلم کالای گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها و ۲۸۱ قلم کالای غیرخوراکی و خدمت تشکیل می‌شود.
۲-۳-۴-۴- نحوه جمع‌ آوری اطلاعات
جمع‌ آوری اطلاعات مربوط به قیمت کالاها و خدمات در همه شهرهای مورد بررسی از طریق مراجعه مستقیم آمارگیران ثابت، رسمی، محلی و کارآزموده اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی به منابع اطلاع و مصاحبه با آن‌ها صورت می‌گیرد. در واقع برای دستیابی به قیمت‌های واقعی، آمارگیران اقتصادی این اداره هر ماهه به حدود ۴۰۰۰۰ منبع اطلاع مراجعه و قیمت جاری بیش از ۱۲۱۰۰۰ مظنه از کالاها و خدمات را پرسش نموده و در صورتی که قیمت کالا یا خدمتی در ماه قیمت‌گیری نسبت به ماه گذشته افزایش یا کاهش داشته باشد، دلایل این نوسان، بررسی و ثبت می‌شود. در جمع‌ آوری اطلاعات همواره سعی می‌شود قیمت‌های عملی حاکم بر بازار هر شهر جمع‌ آوری و گزارش شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۳-۴-۵- روش محاسبه شاخص
پس از جمع‌ آوری قیمت‌ها، برای محاسبه شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی، فرمول شاخص قیمت لاسپیرز^[۱۵۹] (لاسپیرز تعمیم یافته) به کار می‌رود که از این فرمول برای محاسبه میزان تورم در سطح هر یک از استان‌ها و سپس کل کشور استفاده می‌شود.
در این روش، معمولاً یک سال به‌عنوان سال پایه انتخاب و در آن سال بر اساس آمارگیری از خانوارهای نمونه شهری و بر مبنای سبد هزینه خانوار، اهمیت هر یک از کالاها و خدمات که عبارت است از نسبت هزینه آن قلم به کل هزینه خانوار، تعیین می‌گردد. بدین ترتیب میزان تأثیر هر یک از کالاها و خدمات نماینده در محاسبه تورم متناسب با اهمیت آن‌ها تعیین می‌شود.
برای محاسبه شاخص با توجه به فرمول لاسپیرز تغییرات قیمت کالاها و خدمات مصرفی خانوارها در هر زمان نسبت به زمان پایه سنجیده می‌شود، به این صورت که مقدار مصرف تعیین شده برای هر یک از کالاها و خدمات در سال پایه، در قیمت جدید ضرب و هزینه جدید در زمان مورد نظر به دست می‌آید. با جمع کلیه هزینه‌های جدید اقلام سبد خانوار، مجموع هزینه خانوارهای شهری بر اساس قیمت‌های جدید محاسبه و سپس این هزینه‌بر هزینه خانوار در سال پایه تقسیم شده و عدد حاصل در ۱۰۰ ضرب می‌شود. بدین ترتیب شاخص در زمان مورد نظر به‌دست می‌آید.
به عنوان مثال اگر سبد هزینه خانواری در سال پایه از دو کالای نان و گوشت تشکیل شده باشد و قیمت این دو کالا در سال پایه به ترتیب ۱۰۰۰ و ۵۰۰۰۰ ریال باشد و در سال مورد نظر (n) به ۱۵۰۰ و ۷۰۰۰۰ ریال برسد و با فرض آنکه مقادیر مصرفی نان و گوشت در سال پایه به ترتیب معادل ۲۰۰ و ۸۰ باشد برای محاسبه شاخص به صورت زیر عمل می‌کنیم:
(۲-۲۸)
نرخ تورم در هر سال با توجه به فرمول ذیل محاسبه می‌شود:

۲-۹-۱- یافتن خودکارخوشه‌ها
یافتن خوشه‌ها ساختمان مدل‌هایی است که به دنبال یافتن رکوردهای داده‌ای مشابه باهم هستند و این دسته ازشباهت‌ها تحت عنوان خوشه مطرح می‌شوند. روش‌های متعدد و مختلفی برای یافتن خوشه‌ها وجود دارد که از آن جمله روش‌های هندسی، آماری و شبکه‌های عصبی می‌توان نام برد. خوشه‌های تشکیل شده می‌تواند نقطه شروعی برای شناسایی آنچه که درون داده‌ها هستند و استفاده بهینه از آن‌ها را ارائه می کند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۹-۱-۱-نقاط قدرت این روش
این روش می‌تواند حتی زمانی که دانش قبلی از ساختار پایگاه‌داده‌های ورودی نداریم به کار گرفته شود. باداده‌های متنی، رقمی و بدون قید و شرط به خوبی کار می‌کنند. با انتخاب مسافت‌های اندازه گیری متفاوت، روش خوشه‌بندی خودکار می‌تواند تقریباً روی هر نوع داده‌ای به‌کار گرفته شود، به راحتی قابل اجرا می‌باشد. اکثر فنون یافتن خوردکار خوشه‌ها نیاز به حداقل پیغام‌دهی در رابطه با داده‌های ورودی دارند و هیچ نیازی به شناسایی فیلدهای خاصی به‌عنوان ورودی ندارند.
۲-۹-۱-۲-نقاط ضعف
به سختی می‌توان مسافت اندازه‌گیری و وزن‌های صحیح را انتخاب نمود. کارایی الگوریتم‌های این روش وابسته به انتخاب مسافت‌های متریک یا دیگر اندازه‌های مشابه می‌باشد. حساسیت نسبت به پارامترهای اولیه دارد. در روش k-mean انتخاب اولیه مقداری برای k تعیین کننده تعداد خوشه‌هایی است که یافت می‌شوند. اگر این تعداد با ساختار طبیعی داده جفت نشوند، این فرد به نتایج خوبی دست نخواهد یافت.
۲-۹-۱-۳- کاربرد
خوشه‌بندی، ابزار قدرتمندی است برای زمانی‌که مواجح باحجم بسیار زیاد و پیچیده‌ای از مجموعه داده‌ها با متغیرهای بسیار و ساختارهای داخلی فراوان باشیم. درشروع به‌کار یک پروژه داده‌کاوی، خوشه‌بندی می‌تواند غالبا یکی از بهترین فنون برای اجرا باشد. همچنین اگر در روش یافتن خودکار خوشه‌ها نواحی از داده‌ها و رکودهای مشابه وجود داشته باشند کار برای ادامه کار دیگر ابزار های داده‌کاوی راحت‌تر خواهد شد.
۲-۹-۲- درخت‌های تصمیم‌گیری و استقرا قاعده‌ای
پوشش درخت‌های تصمیم‌گیر برای داده‌کاوی هدایت شده و رکوردها را به مجموعه‌های یادگیر و جدا از هم که هرکدام نیز از واحد ساده‌ای بر روی یک یا چند فیلد تشکیل شده‌اند پیروی می‌کند.
۲-۹-۲-۱-نقاط قوت
قادر به تولید قوانین قابل فهم می‌باشند و با بهره گرفتن از زبان‌های ساده مانند Sql قابل پیاده‌سازی هستند. توانایی انجام محاسبات را بدون نیاز به انجام محاسبات زیاد دارند. به طور کلی درخت‌های تصمیم به طور خاص انتخابی مناسب در دامنه‌هایی هستند که درآن‌جا قواعدی برای یافت شدن وجود دارد. قادر به بکارگیری متغیرهای دنباله‌ای و بدون شرط هستند و متدهای درخت‌تصمیم‌گیری برای این منظور تعریف شده‌اند و تعریفی مشخص از اینکه چه فیلدهایی برای تصمیم‌گیری و پیش‌گویی مناسب هستند ارائه می‌دهند.
۲-۹-۲-۲-نقاط ضعف روش درخت‌تصمیم‌گیری
درخت‌های تصمیم‌گیر برای وظایف تخمین زدن که هدف آن‌ها پیش‌گویی مقادیر دنباله‌دار همچون درآمد، بانرخ‌های قابل توجه می‌باشند ممکن است مشکل ایجاد کنند. البته تازمانی‌که ورودی‌های زیادی برای نمایش داده‌ای به گونه‌ای که مشخص‌کننده روند مشخصی نباشند وجود داشته باشد.
۲-۹-۲-۳-کاربرد
روش‌های درخت‌تصمیم‌گیری انتخاب خوبی برای زمانی هستند که وظایف داده‌کاوی به‌صورت طبقه‌بندی رکوردها یا پیش‌گویی خروجی‌ها باشد. باید زمانی از درخت‌تصمیم‌گیری استفاده نمود که هدف انتساب هر رکورد به یکی از دسته‌بندی‌های انجام شده باشد. درخت‌های تصمیم‌گیری نیز انتخابی طبیعی برای فهم راحت‌تر، توضیح و ترجمه به زبان طبیعی یاSql می‌باشند(Mehmed,2003).
۲-۹-۳- شبکه‌های عصبی
یکی از متداول‌ترین فنون داده‌کاوی است. شبکه‌های عصبی برای پیش‌گویی‌های سری زمانی استفاده شوند. یکی از مزایای بارز شبکه‌های عصبی گستره کاربرد وسیع آن‌ها می‌باشند. به خاطر امکانات آن، ابزارهایی که از شبکه‌های عصبی پشتیبانی می‌کنند برروی هر بستری به راحتی یافت می‌شوند. به‌طور کلی شبکه‌های عصبی دارای دو مشکل عمده می‌باشند. یکی سختی فهم مدل‌هایی که می‌سازند و دیگری حساسیت خاص عناصر به غالب داده‌های ورودی. بازنمایی مختلف داده‌ای می‌تواند نتایج متفاوتی تولید نماید بنابراین تنظیم داده‌ها قسمت مهمی در استفاده مطلوب از آن‌ها می‌باشد.
۲-۹-۳-۱- نقاط قوت شبکه‌های عصبی مصنوعی
می‌تواند گستره بزرگی از مسائل را پوشش دهد. شبکه‌های عصبی روش‌های کلی و عمومی را برای رهیافت‌های مسائل مختلف در برمی‌گیرند، زمانی‌که خروجی این شبکه‌ها به‌صورت دنباله‌دار باشد در آن صورت به‌صورت پیش‌گویانه عمل می‌نمایند. نتایج خوبی راحتی اگر برروی دامنه‌های پیچیده کار نمایند تولید می‌نمایند. بازیادشدن تعداد صنایع و کاربردهای آن‌ها شبکه‌های عصبی نیز خود را پیشرفت می‌دهند که این نتایج در دامنه‌های پیچیده‌تر همانند تحلیل سری‌های زمانی و کشف تقلب که به سادگی قابل پیگیری توسط دیگر فنون داده‌کاوی نمی‌باشند نمایان‌گراست. می‌توانند از متغیرهای دنباله‌دار و بدون قید و شرط استفاده کنند. هرچند که داده‌ها باید برای ورودی آماده شوند ولی شبکه‌های عصبی می‌توانند خود را با هر نوع داده‌ای، یعنی دنباله‌دار و بدون قید و شرط تطبیق دهند.
۲-۹-۳-۲- ن
قاط ضعف شبکه‌عصبی
نیازمند ورودی‌هایی دردامنه صفر و یک می‌باشند که این امر موجب پردازش اضافی در داده‌هایی می‌شود که به این صورت وجود ندارند. متاسفانه هیچ ضمانتی وجود ندارد که این راه ‌حل ‌ها تولیدکننده بهترین مدل از داده‌ها باشند.
۲-۹-۳-۳-کاربرد
شبکه‌های عصبی انتخاب خوب و مناسبی برای وظایف پیش‌گویی و طبقه بندی می‌باشد. شبکه‌های عصبی همچنین می‌توانند برای داده‌کاوی غیرجهت‌یافته مثلا خوشه‌بندی نیز به‌کار روند. دراین حال شبکه‌ای از رکوردهایی که شبیه به‌هم هستند شناسایی می‌کند اما هیچ توضیحی راجع‌به آن‌که چگونه این‌ها شبیه به‌هم هستند را نمی‌دهد. تنها زمانی شبکه‌های عصبی نمی‌توانند به‌خوبی کار کنند که ورودی آن دارای صدتا یا هزاران خصیصه باشد، چراکه تعداد زیاد این خصیصه‌ها کار شبکه‌عصبی را در یافتن الگو دشوار می‌سازد و می‌تواند در طول یادگیری به نتایج قابل قبولی دست نیابد. شبکه‌های عصبی می‌تواند به‌خوبی با درخت‌های تصمیم‌گیری کار نماید. درخت‌های تصمیم‌گیری می‌تواند انتخاب‌های مهم و خوبی از متغیرهای ورودی داشته باشد و این می‌تواند ورودی خوبی برای شبکه‌عصبی محسوب شود.
۲-۱۰- درجه‌بندی فنون مختلف داده‌کاوی از جهت سختی و آسانی
در جدول زیر از ابعاد مختلف به درجه‌بندی فنون مختلف داده‌کاوی می‌پردازیم.
جدول۲-۱ درجه‌بندی فنون مختلف داده‌کاوی

	سهولت در فهم مدل	سهولت در یادگیری مدل	سهولت در بکارگیری مدل	عمومیت	امکانات	دردسترس بودن
کاوش خوشه	B+	B+	A-	A-	B-	B

۰.۰۰

تایید فرضیه

همان‌طور که در جدول (۴-۹) دیده میشود با انجام آزمون اسپیرمن در سطح اطمینان ۹۹ درصد، مقدار ۰.۰۰۱Sig = به دست آمد. چون مقدار ۰.۰۱ Sig< می‌باشد، لذا فرض صفر رد و فرض مقابل را می‌پذیریم. یعنی رابطه‌ی معناداری بین محیط فیزیکی و وفاداری مشتریان وجود دارد. و از آنجا که میزان ضریب همبستگی اسپیرمن برای این آزمون ۰.۲۰ می‌باشد، لذا نوع رابطه مثبت می‌باشد. بدین ترتیب فرضیه فرعی سوم تحقیق در سطح اطمینان ۹۹% تأیید می‌گردد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۴-۳-۲-۴- فرضیه فرعی چهارم
فرضیه فرعی چهارم تحقیق به صورت زیر بیان شده است:
فرضیه فرعی چهارم: بین سطح خدمات با وفاداری مشتریان بانک رفاه رابطه معناداری وجود دارد.
شکل ریاضی فرض آماری به صورت زیر است:
آزمون فرضیه
در جدول (۴-۱۰) نتایج محاسبه ضریب همبستگی بین سطح خدمات و وفاداری مشتریان ارائه گردیده است:
جدول(۴-۱۰): مقادیر ضریب همبستگی

فرضیه

تعداد

نوع آزمون

ضریب همبستگی

Sig

نتیجه آزمون

رابطه سطح خدمات و وفاداری مشتریان

۴۰۰

اسپیرمن

۰.۲۷

۰.۰۰

تایید فرضیه

همان‌طور که در جدول (۴-۱۰) دیده میشود با انجام آزمون اسپیرمن در سطح اطمینان ۹۹ درصد، مقدار ۰.۰۰۱Sig = به دست آمد. چون مقدار ۰.۰۱ Sig< می‌باشد، لذا فرض صفر رد و فرض مقابل را می‌پذیریم. یعنی رابطه‌ی معناداری بین سطح خدمات و وفاداری مشتریان وجود دارد. و از آنجا که میزان ضریب همبستگی اسپیرمن برای این آزمون ۰.۲۷ می‌باشد، لذا نوع رابطه مثبت می‌باشد. بدین ترتیب فرضیه فرعی چهارم تحقیق در سطح اطمینان ۹۹% تأیید می‌گردد.
۴-۳-۲-۵- فرضیه فرعی پنجم
فرضیه فرعی پنجم تحقیق به صورت زیر بیان شده است:
فرضیه فرعی پنجم: بین ویژگی های پرسنل در ارتباط با مشتری با وفاداری مشتریان بانک رفاه رابطه معناداری وجود دارد.
شکل ریاضی فرض آماری به صورت زیر است:
آزمون فرضیه
در جدول (۴-۱۱) نتایج محاسبه ضریب همبستگی بین ویژگی های پرسنل در ارتباط با مشتری و وفاداری مشتریان ارائه گردیده است:
جدول(۴-۱۱): مقادیر ضریب همبستگی

فرضیه

تعداد

نوع آزمون

ضریب همبستگی

Sig

نتیجه آزمون

رابطه ویژگی های پرسنل در ارتباط با مشتری و وفاداری مشتریان

۴۰۰

اسپیرمن

۰.۲۵

۰.۰۰

سازه تسلط به تمایل برند برای درگیر‌کردن افکار و شناخت مصرف‌کننده اشاره می‌کند. اولیور^[۱۵۳] (۱۹۹۹) و سوتن و مک‌الکساندر^[۱۵۴] (۱۹۹۵) به غوطه‌ور بودن کامل موتورسواران هارلی‌دیویدسون^[۱۵۵] در جامعه برندی‌شان و نیز حضور بی‌وقفه برند در زندگی‌ این افراد اشاره می‌کنند. تحقیقات بیشتر در ارتباط با جامعه برندی بیان می‌کند که برندها می‌توانند به طور غیرقابل‌انکاری در برخی از ابعاد روانی مصرف‌کنندگان و همچنین سبک‌های زندگی آنان نفوذ کنند. پروشانسکی و همکاران^[۱۵۶] (۱۹۷۰) عقیده دارند که چنانچه چنین تسلطی فرد را از تفکر و عمل آزادانه بازدارد می‌تواند حتی به صورت منفی نیز ارزیابی شود(Patwardhan & K. Balasubramanian, 2011).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

نکته با اهمیت این است که بدانیم وابستگی احساسی به برند با سایر مفاهیم مشابه مانند وابستگی به داشته‌های مادی، برداشت از خود و نگرش متفاوت است. وابستگی به داشته‌های مادی از این ایده پشتیبانی می‌کند که افراد از اشیاء برای بیان جنبه‌هایی از وجود خودشان استفاده می‌کنند، مخصوصا از اشیایی که خود-بیانگر بوده و می‌توانند آنچه آنها هستند و طریقی را که به صورت اجتماعی به دیگران پیوند می‌خورند را بازتاب دهند. یک برند بیشتر از آن که یک دارایی مادی باشد به صورت یک “درک” یا “دریافت” مطرح است و بنابراین پیوند با برند و وابستگی با دارایی‌های مشهود از لحاظ غیرقابل‌جایگزین‌بودن برند و نحوه استفاده از آن پس از تملک متفاوت است. همچنین از آنجا که وابستگی به داشته‌های مادی تنها به اشیاء خاصی شکل می‌گیرد و بیشتر یک مفهوم موقعیت‌گراست، مرتبط ساختن آن با مفهوم انتزاعی همچون برند با محدودیت مواجه است. همچنین وابستگی احساسی و نگرش‌ها نیز باید از هم تمیز داده شوند. همان‌طور که تامسون و همکاران بیان می‌کنند افراد می‌توانند صرف‌نظر از تاکید بر برداشت از خودشان، نگرش‌های متفاوتی نسبت به اشیاء داشته باشند. علاوه‌براین تاثیر این نگرش‌های متفاوت وابسته به محتوا یا موقعیت است در حالی که وابستگی احساسی یک مفهوم پایدارتر است که پاسخ‌های سازگارتری را از مصرف‌کنندگان نسبت به برند شکل می‌دهد(Hwang&Kandampully, 2012).سایر محققان نیز عنوان کرده‌اند که تکیه صرف بر سازه نگرش برای پیش‌بینی تعهد مصرف‌کننده به برند (برای مثال وفاداری) ناکافی‌ است و پیشنهاد کرده‌اند که وفاداری واقعی مصرف‌کننده به برند مستلزم وجود پیوندهای احساسی با برند است. پارک و مک‌اینیس (۲۰۰۶) با اشاره به نیاز به تحقیقات بیشتر در این زمینه عنوان کرده‌اند که محدودیت‌های سازه نگرش باید شناسایی شوند و سازه دیگری که بازتاب‌دهنده وابستگی احساسی است مورد توجه قرار گیرد. علاوه‌براین وابستگی احساسی با درگیری با برند متفاوت است. درگیری به طور کلی مفهومی در قلمرو شناخت است در حالی که وابستگی احساسی در حوزه احساسات جای می‌گیر(Patwardhan & K. Balasubramanian, 2011).وابستگی احساسی همچنین با مفهوم رجحان متفاوت است. ترجیحات یک فرد خود شامل پدیده‌های رفتاری وابسته به احساسات هستند. ترجیح دادن X به جای Y نشان‌دهنده تمایل فرد برای دسترسی بیشتر و شدید‌تر به X نسبت به Y است. ترجیحات با توجه به تمایلات رفتاری تعریف می‌شود، در حالی که وابستگی احساسی برانگیزاننده رفتارهایی چون میل به دست‌یابی و حفظ نزدیکی است و این سازه به‌خودی‌خود شامل اجزای رفتاری نیست. علاوه‌براین، وابستگی احساسی اساسا با مفهوم برداشت از خود فرد در ارتباط است(Lui & Karahanna, 2007).اینکه درک مصرف‌کننده از برداشت از خودش می‌توانند پیوندهای احساسی او را با برند تقویت کند منطقی به نظر می‌رسد. این موضوع به این دلیل است که احساس وابستگی با یک برند می‌تواند بر اساس درک مصرف‌کننده از مشترکات خودش با برند شکل بگیرد. در ارتباط با برندهای لوکس، هویت استفاده‌کننده برند (برای مثال یک تصویر کلاسیک) که به وسیله یک برند لوکس مانند چانل^[۱۵۷] بازگو می‌شود می‌تواند اتصال مصرف‌کننده با برند را تقویت نماید و به همین ترتیب وابستگی احساسی وی با برند را افزایش دهد(Hwang&Kandampully, 2012). همچنین می‌توان میان احساس رضایت مصرف‌کننده و وابستگی احساسی نیز تفاوت قائل شد. نتایج تحقیقات پیشین نشان داده است که حتی مصرف‌کنندگان با درجه رضایت بسیار بالا نیز الزاماً مشتری همیشگی برند نخواهند بود. وابستگی احساسی نیاز به وجود یک پیشینه در روابط مصرف‌کننده و برند دارد، در حالی که رضایت می‌تواند پس از تعداد کمی تجربه مصرف برند حاصل شود. بنابراین همان‌طور که ییم و همکاران (۲۰۰۸) پیشنهاد می‌کنند وابستگی احساسی از تاثیر مصرف متمایز می‌شود. وابستگی احساسی مصرف‌کننده تنها شامل احساسات مثبت است، در حالی که تاثیر مصرف می‌تواند هم شامل احساسات مثبت و هم منفی باشد.
واژگان به کار رفته در ادبیات برای اشاره به مفهوم وابستگی متفاوت هستند. تامسون (۲۰۰۶) و تامسون و همکاران (۲۰۰۵) از اصطلاح وابستگی احساسی استفاده می‌کنند. کارول و آهوویا (۲۰۰۶) و آلبرت و همکاران (۲۰۰۸) واژه “شیفتگی” و ییم و همکاران اصطلاح وابستگی مصرف‌کننده-شرکت را به کار می‌گیرند. صرف‌نظر از این مجموعه اصطلاحات یافته‌های اصلی این تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف‌کنندگان تمایل دارند پیوند‌های عاطفی عمیقی را در ارتباطات تجاری‌شان شکل دهند. وابستگی احساسی می‌تواند به شرح اشکال قوی‌تری از رفتارها بپردازد و خود گواهی بر شدت ارتباطات مصرف‌کننده-برند باشد (Vlachos ,Theotokis, Pramatari,& Vrechopoulos, 2010).
۵-۲-۲-۲-رابطه طولانی‌مدت با برند
رابطه طولانی‌مدت با برند شامل پیش‌بینی استفاده گسترده از برند در آینده و تعهد بلندمدت به آن است(Batra et al, 2012). تعهد به برند به صورت یک تمایل پایدار برای حفظ یک رابطه ارزشمند با برند تعریف می‌شود. تعهد به برند حالتی است که در طول زمان افزایش می‌یابد. مصرف‌کنندگانی که تعهد بالایی نسبت به یک برند دارند، افرادی هستند که روابط قوی را با برندها شکل می‌دهند، پیوندهای عمیقی را میان خودشان و برند خلق می‌کنند و همچنین برند را به عنوان یک بخش یکپارچه و جدانشدنی از زندگی‌شان در نظر می‌گیرند(Walsh, Wineterich,& Mittal, 2010) تعهد به حالتی از روابط پایدار میان شرکای رابطه اشاره می‌کند که به پذیرش فداکاری‌های کوتاه‌مدت برای حفظ رابطه و حصول اطمینان از پایداری آن می‌ انجامد. همچنین تعهد به صورت اطمینان مصرف‌کننده از بیشتر بودن مزایای کارکردی و عاطفی حفظ رابطه در مقایسه با منفعت حاصل از پایان دادن به آن تعریف می‌شود. تعهد به عنوان کلیدی‌ترین عامل در مدیریت بازاریابی ارتباطی مطرح است و وجود آن لازمه موفقیت شرکت در دستیابی به اهدافش محسوب می‌شود. برای مثال گوندلاخ و همکاران^[۱۵۸] (۱۹۹۵) تاکید کردند که سازه تعهد یک متغیر کلیدی در بازاریابی است، چرا که تمرکز بازاریابی از “داد و ستد” به “ارتباطات” تغییر کرده است. زمانی که مصرف‌کننده به یک برند و یا شرکت متعهد است، به احتمال بالا به صورت فعال با آن شریک می‌شود و به آسانی به رقبا جذب نخواهد شد، در نتیجه سود شرکت نیز افزایش می‌یابد. بعلاوه، تعهد به عنوان یکی از منابع شرکت برای کسب مزیت رقابتی پایدار تعریف می‌شود، چرا که به بعضا با کاهش هزینه و افزایش سود ، رشد تبلیغات توصیه‌ای و تمایل به پرداخت بهای اضافی برای محصولات شرکت در ارتباط است (Hur, Ahn,& Kim, 2011).
تعهد به عنوان یکی از مسائل کلیدی در بازاریابی، از آن جهت مطرح شده که ساختن و حفظ ارتباطات در بازاریابی در بازار رقابتی فعلی اهمیت بسیاری دارد و وجود تعهد برای ارتباطات طولانی‌مدت و موفق امری ضروری است. با الهام از ادبیات ارتباطات انسانی، سازه تعهد برای پیش‌بینی پایداری و یا خاتمه ارتباطات، بخصوص در روابط بنگاه به بنگاه به کار می‌رود. برای مثال در مطالعه مورمان، زالتمن و دشپاند^[۱۵۹] (۱۹۹۲) که درباره روابط بنگاه به بنگاه انجام شد تعهد به صورت یک تمایل پایدار برای حفظ یک رابطه ارزشمند تعریف گردید. مورگان و هانت^[۱۶۰] (۱۹۹۴) نیز تعهد را به عنوان متغیر کلیدی تعریف کرده‌اند که می‌تواند یک شرکت و سایر شرکای آن را تشویق کند تا اولاً در راستای حفظ ارتباطات عمل کنند، دوماً از رابطه با سایر شرکای جایگزین اجتناب کنند و سوماً ریسک درک‌شده از محیط را کاهش دهند.
بعلاوه مفهوم تعهد به عنوان یک سازه موثر در ادبیات مبادلات اجتماعی مورد مطالعه قرار گرفته است. تعهد یک حالت روانشناختی است که بطور کلی بیان‌کننده تجربه وابستگی به یک رابطه و مشخص‌کننده یک جهت‌گیری بلندمدت نسبت به آن شامل احساس وابستگی به شریک ارتباطی و تمایل به حفظ ارتباط است. تعهد به یک رابطه برای نشان‌دادن تمایل داوطلبانه فرد برای ادامه رابطه به کار می‌رود. به این معنی که، تعهد به رابطه با اعمال گوناگونی که اصطلاحا برای حفظ یک رابطه انجام می‌شوند، مانند عدم توجه به گزینه‌های جایگزین از طریق کنار گذاشتن آنها و یا باطل‌کردن سایر شرکای فریبنده، تمایل به انجام فداکاری به صورت چشم‌پوشیدن از گزینه‌های رفتاری دلخواه با هدف حفظ رابطه و نیز تطبیق‌دادن خود با شریک ارتباطی به جای تلافی‌کردن عملکرد ضعیف آن، نمودار می‌شود(Sung & Choi, 2010).
به همین‌ ترتیب فورنیر نیز یک شراکت متعهدانه را به صورت رابطه‌ای بلندمدت که بصورت داوطلبانه به فرد تحمیل شده و دارای ویژگی‌هایی چون اتحاد، شیفتگی زیاد، صمیمیت، اعتماد و متعهد ماندن به یکدیگر حتی در شرایط نامساعد است، تعریف می‌کند. اگرچه مفاهیم اعتماد و تعهد به برند مشابه به نظر می‌رسند، اما در یک نکته با هم تفاوت اساسی دارند و آن هم درجه ثبات و پایداری است. از یک طرف، اعتماد به عنوان مبنای مقدماتی و فی‌نفسه شکننده یک رابطه مطرح است و به سادگی می‌تواند بوسیله یک عدم تائید از بین برود. تعهد، از طرف دیگر، به صورت بلندمدت مطرح است و حالتی پایدارتر دارد. تعهد عمیقاً از درون شخص سرچشمه می‌گیرد و به عنوان نتیجه اعتماد در یک رابطه تعریف می‌شود(Herm, 2013). مطالعات تجربی دیگری نیز به کشف تعدادی از پیشایندهای تعهد به برند پرداخته‌اند که از آنها می‌توان به ویژگی‌های شخصیتی مانند اعتماد به نفس، حساسیت نسبت به تاثیرات گروه مرجع، ریسک درک‌شده از طبقه محصول، درگیری مداوم با محصول و داشتن اعتماد و رابطه عاطفی با برند اشاره کرد. برای مثال شودهوری و هولبروک^[۱۶۱] (۲۰۰۲) به طور تجربی اثبات کردند که اعتماد به برند و داشتن رابطه عاطفی با آن دو سازه جدا از هم هستند که مشترکا می‌توانند نشان‌دهنده تعهد به برند باشند (Sung & Choi, 2010).
همچنین از سازه تعهد برای بیان حد غایی گرایش مصرف‌کنندگان به برندها استفاده می‌شود و شامل باورها، نگرش‌ها و رفتارها نسبت به برند و در ارتباط با برند است. تعهد یک مفهوم کلیدی و بسیار قدرتمند است که تنها با تجزیه‌شدن به ابعاد اصلی خود می‌تواند عمیقا درک شده و به کار گرفته شود. هس و استوری^[۱۶۲]پیشنهاد می‌کنند که تعهد از ترکیب دو خصوصیات شخصی و کاربردی در خلق ارتباطات مصرف‌کننده-برند ناشی می‌شود. رضایت موقتی و پایدار از برند به تشکیل پیوندهای کاربردی با برند می‌ انجامد. پیوندهای کاربردی به ارتباطات سطحی بین مصرف‌کننده-برند شکل می‌دهد که بر پایه سودمندی و مورد اعتماد‌بودن است. در برخی موارد هم رضایت بوسیله فاکتورهای ادراکی دیگری تکمیل می‌شود و به تشکیل اعتماد می‌ انجامد. برخلاف رضایت، اعتماد به پیوندهای شخصی میان مصرف‌کنندگان و برندها می‌ انجامد. پیوندهای شخصی روابط عمیق‌تری را که فراتر از سودمندی و مورد اعتمادبودن است دربر‌ می‌گیرد. ترکیب این پیوندهای کاربردی و شخصی تعیین‌کننده درجه تعهد مصرف‌کننده است در حالی که شدت نسبی آنها ماهیت تعهد را نشان می‌دهد(Hess & Story, 2005). بنا به عقیده مورگان و هانت (۱۹۹۴) تعهد زمانی در یک رابطه وجود دارد که شریک ارتباطی باور داشته باشد رابطه‌اش با طرف دیگر به قدری با اهمیت است که سزاوار حداکثر تلاش برای حفظ آن است. بنابراین طرف متعهد باور دارد که تلاش وی بر روی رابطه برای حصول اطمینان از پایداری آن تا همیشه ارزشمند است. بازو و همکاران^[۱۶۳] (۲۰۰۳) بیان می‌کنند که یک مصرف‌کننده متعهد تمایل دارد فداکاری‌های کوتاه‌مدتی را برای برند مورد علاقه خود، با این هدف انجام دهد که از پایداری مصرف‌ بلندمدت خود محافظت کند(Louis & Lombart, 2010).
تعهد به برند همچنین به صورت یک وابستگی عمیق از سوی مصرف‌کننده نسبت به برندی خاص نیز تعریف می‌شود. تحقیقات پیشین در این زمینه به نقش “حمایت‌گرایانه"‌ای که تعهد در محافظت از برند در برابر اطلاعات منفی بازی می‌کند پرداخته‌اند. برای مثال اهلووالیا و همکارانش^[۱۶۴] دریافتند که مصرف‌کنندگان متعهد، حتی اگر با اطلاعات منفی در ارتباط با برند مواجه شوند کمتر به تغییر نگرش خود درباره برند تمایل نشان می‌دهند. یافته کلیدی در ادبیات تعهد به برند این است که مصرف‌کنندگان متعهد به برند نسبت به برند مورد‌ علاقه‌شان تعصب دارند. برای مثال در مقایسه با مصرف‌کنندگانی که تعهد کمتری به برند دارند، مصرف‌کنندگان متعهد تمایل دارند تا اطلاعاتی را که با نگرش‌هایشان نسبت به برند سازگار است را درجه‌بندی کنند و به این اطلاعات در زمان ارزیابی برندها در یک طبقه محصول وزن بیشتری بدهند(Desai & Raju, 2007).
هرم نیز معتقد است که تعهد دارای دو بعد شناختی^[۱۶۵] و عاطفی^[۱۶۶] است و این دو از انگیزه‌های متفاوت برای حفظ یک رابطه ناشی می‌شوند. تعهد حساب‌گرانه (شناختی) به عنوان حالتی تعریف می‌شود که شریک ارتباطی نیاز خود را به حفظ رابطه با توجه به تصورش از پایان‌دادن به آن و یا هزینه های جایگزینی که با خاتمه رابطه بوجود می‌آیند درمی‌یابد. تعهد عاطفی در مقابل، به صورت احساسی از وابستگی روانشناختانه به یک شی تعریف می‌شود(Herm, 2013).
تعهد عاطفی به برند به احساسات مصرف‌کننده نسبت به برند مربوط است و بر پایه درگیری شخصی وی با شرکت قرار دارد. همچنین تعهد عاطفی تعیین‌کننده تمایل مصرف‌کننده به ادامه ارتباط با برند در آینده است(Royo-Vela & Casamassima, 2011).می‌توان گفت که تعهد عاطفی در قلب ارتباطات مصرف‌کننده-برند قرار دارد، چرا که مصرف‌کنندگان از آن برای هویت‌یابی خود استفاده می‌کنند و با بسیاری از برندهایی که روزانه از آنها استفاده می‌کنند درگیر می‌شوند. تعهد عاطفی به توضیح پروسه‌ای می‌پردازد که در طول آن یک مصرف‌کننده به جهت نگرش‌‌های مساعدی که نسبت به برند پیدا می‌کند، به آن وفادار می‌شود و به طور مکرر از این برند می‌خرد(Fullerton, 2005). تعهد عاطفی بر پایه ارزش‌های مشترک، هویت و وابستگی قرار دارد. بطور حسی، تعهد عاطفی اساس رابطه میان مصرف‌کننده و برندهایی است که با آنها در ارتباط‌‌ و یا با آن درگیرند. تعهد عاطفی فرآیندی را توضیح می‌دهد که به موجب آن یک مصرف‌کننده به برند وفادار می‌شود. یعنی نسبت به آن نگرش مساعد داشته و اغلب خریدار آن است(Louis & Lombart, 2010).
همچنین می‌توان گفت که امروزه، طول عمر محصول تنها به‌واسطه ویژگی‌های فیزیکی آن تعریف نمی‌شود، بلکه نکته حائز اهمیت این است که طول عمر محصول را با تاکید بر ویژگی‌های روانشناسانه‌ آن افزایش دهیم. منظور از عمر روانشناسانه محصول مدت زمانی است که مصرف‌کننده محصول را به صورت یک شیء باارزش درک می‌کند. یک استراتژی محتمل برای تقویت طول عمر روانشناسانه محصول خلق ارتباطات مصرف‌کننده-محصول قوی است(Mugge, Schoormans,& Schifferstien, 2008). ماتر^[۱۶۷] نیز در تحقیق خود با عنوان “برانگیختگی احساسی و ارتباط آن با حافظه” دریافت که عناصر و اشیائی که در افراد هیجان و انگیختگی ایجاد می‌کنند مدت زمان بیشتری در حافظه بلندمدت آنها باقی می‌مانند(Mather, 2007).
در قلمرو رفتار مصرف‌کننده نیز ، تعهد به صورت یک وابستگی احساسی یا روان‌شناختی نسبت به یک برند در یک طبقه محصول تعریف می‌شود. به این ترتیب، تعهد به برند بیان‌کننده حالتی است که در آن یک برند به وسیله مصرف‌کنندگان به عنوان تنها گزینه موجود در طبقه محصول انتخاب می‌شود. اگرچه تعهد به برند به میزان زیادی با وفاداری به برند مرتبط است ولی این دو نشان‌دهنده مفاهیم متمایزی هستند. آن‌طور که وارینگتون و شیم بیان می‌کنند، وفاداری به برند نشان‌دهنده بعد رفتاری است، در حالی که تعهد به برند مشخص‌کننده جنبه نگرشی است. یعنی مصرف‌کنندگان وفاداری که به صورت مکرر یک برند را بدون داشتن ترجیحات قوی نسبت به آن می‌خرند، می‌توانند برند دیگری را جایگزین کنند، در حالی که مصرف‌کنندگان متعهد به برند علاقه‌ای به انتخاب سایر برندها نشان نمی‌دهند (Sung & Choi, 2010). با این حال تعهد به برند به میزان زیادی به وفاداری به برند وابسته است به‌ طوری‌ که برخی محققین مانند نوکس و واکر^[۱۶۸] (۲۰۰۱) بحث می‌کنند که تعهد به برند به عنوان یک شرط لازم و کافی برای وفاداری به برند مطرح است. اگرچه تعهد به برند به عنوان یکی از خصوصیات برند مطرح است، می‌تواند همچنین با ویژگی‌های مصرف‌کننده نیز مرتبط باشد (Tifferet & Herstein, 2012).از آنجا که مفهوم تعهد به برند وابسته به مفهوم وفاداری است در اینجا برای توضیح ارتباطات بلندمدت با برند مختصری با مفهوم وفاداری به برند آشنا می‌شویم.
وفاداری^[۱۶۹]،واژه‌ای قدیمی است که به طورمعمول برای توصیف پایبندی، دلبستگی شدید، پرشورو حرارت به یک کشور،آرمان یا فردبه کار می‌رود. در۵ سال گذشته به‌طور فزاینده‌ای به وفاداری مشتری توجه شده و امروزه وفاداری به‌عنوان دستورالعملی برای افزایش درآمد مطرح است. وفاداری به برند مفهومی اساسی در بازاریابی ومدیریت راهبردی است. شرکتها راهبردهای بازاریابی را به ‌منظور افزایش وفاداری و در راستای حفظ سهم بازار و سودآوری بیشتر طرح‌ریزی می‌کنند. اولیور وفاداری به برند را ایجاد تعهد عمیق به خرید مجدد یاحمایت مجدد از یک محصول یا خدمت ترجیح داده شده به ‌طور مستمر در آینده و تکرار خرید منظم برند برخلاف تأثیر موقعیتی وتلاشهای بازاریابی موجود که امکان دارد سبب تغییر رفتار شود،تعریف کرده است (حسینی و همکاران، ۱۳۹۰).
وفاداری به برند عبارت است از واکنش رفتاری نسبتا ًمتعصبانه در خرید که فرد در طول زمان نسبت به برند پیدا می‌کند و این رفتار باعث می‌شود که در فرایندهای تصمیم‌گیری و ارزیابی از مجموعه برندهایی که در ذهن دارد،گرایش خاصی به آن برند پیدا کند. این واکنش تابعی از فرایندهای روانشناختی و ذهنی فرد است(دهدشتی‌شاهرخ و همکاران، ۱۳۹۰).
وفاداری به برند شامل نگرش‌ها و ترجیحات مثبت نسبت به برند است که به خرید‌های مکرر پایدار از آن منجر می‌شود. وفاداری به برند برای شرکت‌ها مسیری را باز می‌کند که از طریق آن قادر خواهند بود ارتباطات بلندمدتی را با مصرف‌کنندگان خود شکل دهند. این ارتباطات کانال‌های دوطرفه‌ای از تبادل ارزش و اطلاعات هستند که هر دو طرف رابطه از مزایای آن بهره‌مند می‌شوند. ارزش‌آفرینی پایدار مصرف‌کنندگان برای شرکت بسیار با ارزش‌تر از تنها یک فروش خاص و منحصربه‌فرد است، اما در مقابل مصرف‌کننده نیز می‌تواند از کاهش ریسک خرید خود نفع برده و ارزش‌های احساسی و اجتماعی خود را نیز از طریق خرید‌های مکرر از برندهای شناخته شده تقویت کند(Goldsmith, Flynn, Goldsmith,& Stacey, 2010).
معمولا فرایند خرید مجدد به عنوان راهی برای اندازه‌گیری وفاداری به برند تلقی می‌شود. ولی برخی محققان اشاره می‌کنند که خرید مجدد لزوما به معنای وفاداری واقعی نیست، چون ممکن است که مصرف‌کننده بصورت تکراری یک محصول یا خدمت را بخرد و رفتار وفادارانه نشان دهد، ولی دلیل آن چیزی غیر از تعهد نگرشی به برند یا شرکت باشد. از این رو برای افزایش شفافیت در مبحث وفاداری محققان آن را از دو جنبه رفتاری و نگرشی مورد بررسی قرار داده‌اند. “وفاداری رفتاری^[۱۷۰]” یعنی مشتریان در یک دوره طولانی‌مدت به خرید و استفاده از یک محصول یا خدمت ارائه دهند. محکم‌ترین گواه برای اثبات وفاداری مشتریان به یک برند، درصد تعداد افرادی است که آن برند را به دوستان و آشنایان خود معرفی و پیشنهاد می‌کنند. بنابراین وفاداری رفتاری دربرگیرنده شاخص‌هایی از قبیل تکرار خرید و توصیه به دیگران می‌باشد. از طرفی “وفاداری نگرشی^[۱۷۱]” از اجزای تاثیرگذار مفهوم وفاداری به برند به شمار می‌رود. این نوع وفاداری به معنای ترجیح‌دادن برند، قصد خرید و تعهد بلند‌مدت مشتریان به برند و همچنین گرایش آنها به تبلیغات توصیه‌ای مثبت برای برند است. البته این رویکرد زمانی برای یک سازمان ارزشمند و سودآور است که به وفاداری رفتاری منجر شود. بنابراین رویکرد وفاداری نگرشی شامل شاخص‌هایی مانند تعهد، اعتماد، تعلق‌خاطر و دلبستگی به برند است (عزیزی و همکاران، ۱۳۹۱).
کیوئیکا و لائوکانن^[۱۷۲] نیز بیان می کنند که در مطالعات مربوط به وفاداری به برند همواره میان دو بعد رفتاری و نگرشی تضاد و کشمکش وجود داشته است. تعریف وفاداری رفتاری به برند معمولا مترادف با خرید‌های مجدد است. در حالی که وفاداری نگرشی بیان می‌کند که یک وفاداری به برند حقیقی چیزی فراتر از رفتار خرید مکرر است و به صورت تعهد واقعی به یک برند خاص تعریف می‌شود. در نتیجه، ادبیات بازاریابی اکثراً وفاداری به برند را به صورت نتیجه تاثیر و تاثر نگرش و خرید‌های مکرر مصرف‌کننده تعریف می‌کنند(Kuikka & Laukkanen, 2012).
ممکن است وفاداری به برند به طبقه محصول نیز وابسته باشد. مسئله اهمیت طبقه محصول بوسیله راندل-تیل و بنت^[۱۷۳] (۲۰۰۱) مورد مطالعه قرار گرفت. آنها پیشنهاد کردند که خصوصیات محصول و بازار می‌تواند در شکل‌دادن به وفاداری به برند موثر باشد. آنها بیان کردند که بازار کالاهای سوپری (FMCG) با ویژگی چون خرید از برندهای مختلف شناخته می‌شود، در حالی‌که در مورد کالاهای بادوام مصرف‌کنندگان تمایل کمتری به انتخاب برندهای جایگزین دارند. کانینگهام^[۱۷۴] (۱۹۵۶)، پالومبو و هربیگ^[۱۷۵] (۲۰۰۰) و کارمن^[۱۷۶] (۱۹۷۰) نیز به ارتباط میان نوع محصول و درجه وفاداری به برند اشاره کرده‌اند(Wood, 2002) . جانسن و هانسن^[۱۷۷] (۲۰۰۶) میان وفاداری به برند در کالاهای با سطح درگیری بالا و سطح درگیری پائین تفاوت قائل شدند. کالاهایی مانند اتومبیل، لباس‌های مد و لوازم منزل با درجه بالاتری از ریسک و تلاش مصرف‌کننده در مقایسه با کالاهای راحتی مانند محصولات سوپری تازه و خواروبار عمومی همراه هستند و معمولا با عنوان محصولات با سطح درگیری بالا شناخته می‌شوند. محققان بحث می‌کنند که وفاداری واقعی در نتیجه خریدهای مکرر از محصولات با سطح درگیری بالا بوجود می‌آید، در حالی که خرید‌های تکراری از محصولات با سطح درگیری پائین تنها نشان‌دهنده رفتار خریدی است که به صورت عادت درآمده است. مصرف‌کنندگان در محصولات با سطح درگیری پائین به دنبال تنوع بیشتر هستند و بیشتر تمایل دارند تا خرید خود را با جایگزین‌کردن برندهای مختلف تجربه کنند. آمین^[۱۷۸] (۱۹۹۸) بیان می‌کند که تعهد مصرف‌کنندگان به برند به طور غیرمستقیم از سطح درگیری آنها با محصول تاثیر می‌پذیرد. بنابراین درجه وفاداری مصرف‌کننده به برند با سطح بالای درگیری او با طبقه محصول افزایش خواهد یافت(Jones & Kim, 2010).
همچنین برای بسیاری از محققان وفاداری نه یک انتخاب حسابگرانه بلکه به صورت یک ویژگی شخصیتی مطرح است. بنا به عقیده این محققین برخی مشتریان ذاتاً تمایل دارند که وفادارتر از سایرین باشند و به‌همین جهت از خریداری سایر برندها و پذیرش ریسک ناشی از آن اجتناب می‌کنند. نتایج تحقیقات این محققان نشان می‌دهد که وفاداری به برند مفهومی نیست که بتوان آن را به صورت مجموعه‌ای خاص از ارزیابی‌ها نسبت به برندها تعریف کرد بلکه این مفهوم بوسیله مصرف‌کنندگان خلق می‌شود و به شخصیت و نحوه تصمیم‌گیری آنها وابسته است. بنابراین به‌ سادگی می‌توان گفت که وفاداری این مشتریان تابعی از ویژگی‌های شخصیتی آنهاست و به خصوصیات و نحوه عملکرد برند مربوط نمی‌شود(Li, 2010).
در تکمیل توضیحات مربوط به مفهوم رابطه بلندمدت با برند و ارتباط آن با مفهوم شیفتگی به برند علاوه بر سازه‌های تعهد و وفاداری به برند همچنین می‌توان از “تئوری مثلث شیفتگی” کمک گرفت. بر طبق تئوری مثلثی شیفتگی که توسط استرنبرگ روانشناس (۱۹۸۶) مطرح شد، شیفتگی شامل سه جزء است که به در کنار هم می‌توانند سه رأس از یک مثلث را تشکیل دهند. این سه جزء عبارتند از صمیمیت، اشتیاق و تعهد که در شکل ۱۰-۲ نشان داده شده‌اند:
اشتیاق
صمیمیت
تعهد
شکل ۱۰-۲- مثلث شیفتگی
(Bugel et al, 2011)
صمیمیت –تئوری استرنبرگ (۱۹۸۶) بیان می‌کند که جزء صمیمیت شامل احساس نزدیکی، متصل‌بودن و پیوند با شریک رابطه است.
اشتیاق –بعد اشتیاق به محرکه‌هایی اشاره می‌کند که منجر به احساساتی‌بودن، جذابیت فیزیکی و رابطه جسمانی با شریک رابطه می‌شود.
تعهد –تعهد به عنوان جزء شناختی شیفتگی مطرح است و شامل عناصر شناختی است که در تصمیم یک فرد برای متعهدماندن به یک رابطه و حفظ علاقه به آن دخیل هستند.
به عقیده استرنبرگ تعهد جزئی از شیفتگی است که بیشتر از سایر اجزاء تحت‌تاثیر کنترل آگاهانه قرار دارد. عامل کلیدی برای حفظ بالاترین سطح از تعهد، وجود سطح بالایی از اشتیاق و صمیمیت است. همچنین این‌گونه فرض می‌شود که صمیمیت و اشتیاق به طور مثبت با تعهد در ارتباط هستند و نیز فرض می‌شود که میزان شیفتگی تجربه‌شده از یک رابطه به شدت مطلق این سه جزء بستگی دارد.
براساس تئوری مثلثی استرنبرگ، شیفتگی احساسی ایستا نبوده و در طول زمان توسعه می‌یابد و هر یک از ابعاد تئوری یک رابطه غیرخطی خاص با زمان دارد (به شکل۱۱-۲ توجه کنید). در نتیجه اهمیت نسبی هر یک از اجزای شیفتگی و همچنین نوع این احساس در طول زمان تغییر می‌کند. فرد در مراحل نخستین یک رابطه، با درجه بالایی از عدم‌اطمینان به این دلیل که هنوز قادر به پیش‌بینی اعمال و نیز احساسات، انگیزه‌ها و ادراکات شریک ارتباطی خود (برند) نیست مواجه است. بنابراین درجه صمیمیت وی با برند می‌تواند در مراحل آغازین یک رابطه موفق با آن قویاً افزایش یابد که البته این عامل خود نقش مهمی در موفقیت‌آمیزبودن ارتباط دارد. در یک رابطه موفق، صمیمیت، برخلاف اشتیاق، می‌تواند به رشد خود بعد از مراحل ابتدایی، هر چند با سرعتی کمتر از قبل، ادامه دهد. در ارتباطات ناموفق، سطح صمیمیت به سرعت کاهش می‌یابد.در روابط پرزحمت و پردردسر نیز افزایش سطح صمیمیت از جهت نجات رابطه از خاتمه‌یافتن اهمیت دارد.
هم‌راستا با “تئوری فرایند متعارض^[۱۷۹]” سولومون^[۱۸۰] (۱۹۸۰) که در ارتباط با انگیزه اکتسابی است، استرنبرگ پیشنهاد می‌کند که مسیر حرکت سازه اشتیاق به طور کلی با جزء صمیمیت متفاوت است. براساس تئوری سولومون انگیزه یک شخص تابعی از دو فرایند مهم مخالف هم است. فرایند اولی شامل یک تمایل مثبت و بدون مرز نسبت به شریک رابطه است. این فرایند در طول زمان به سرعت رشد می‌کند، اما به همان سرعت نیز سیر نزولی می‌یاید و محو می‌شود.فرایند دوم که در جهت مخالف اولی است عملکردی کنترلی دارد و وجود آن برای متعادل‌کردن هر دو فرایند ضروری است. این فرایند در طول زمان به آرامی رشد می‌کند و به آهستگی نیز کم‌رنگ‌ و ناپدید می‌شود.
با استناد به این تئوری می‌توان گفت که اشتیاق می‌تواند به طور یکباره در زمان اولین ملاقات با شریک ارتباطی که برای فرد دارای جذابیت است تجربه شود. این برانگیختگی مشتاقانه در طول زمان سریعا افزایش می‌یابد و به سرعت نیز به اوج خود می‌رسد. نقطه اوج این برانگیختگی دقیقا با مکانی که فرایند مخالف (منفی) اشتیاق شروع به عمل می‌کند مطابقت دارد. از این نقطه به بعد انگیزه مثبت کاهش یافته و ثابت می‌ماند. از سوی دیگر انگیزه منفی افزایش خواهد یافت. در ارتباطات موفق هر یک از شرکای رابطه به حالتی بیشتر و یا کمتر از سطح ثابت اشتیاق دست می‌یابند.
همچنین همان‌طور که در شکل ۱۱-۲ مشاهده می‌شود، سطح تعهد در ابتدا به صورت تدریجی افزایش یافته و سپس با سرعت بیشتری رشد می‌کند. اگر رابطه به صورت بلندمدت برقرار باشد، سطح تعهد به طور کلی افزایش یافته و یک منحنی S شکل را تشکیل می‌دهد. اگر رابطه شروع به سست‌شدن نماید، درجه تعهد نیز به همان میزان کاهش خواهد یافت و چنانچه یک رابطه با شکست مواجه شود، یعنی به انتها برسد، درجه تعهد می‌تواند کاملا افول کرده و به سطح ابتدایی خود برسد.
نتایج تحقیق بوگل، ورهوف و برونک^[۱۸۱](۲۰۱۱) نشان داد که : (۱) صمیمیت و اشتیاق می‌توانند به همراه هم یک سازه واحد را تشکیل دهند که همان صمیمیت است، (۲) صمیمیت در طول زمان رابطه افزایش می‌یابد، (۳) صمیمیت به تعهدی فراتر از سایر فاکتورهای مطالعه‌شده در مدل سرمایه‌گذاری ارتباطی مصرف‌کننده منجر می‌شود، (۴) رابطه میان صمیمیت و تعهد در نقاط مختلف طول رابطه تفاوت‌های قابل‌ملاحظه‌ای با هم دارد و (۵) خلق صمیمیت در مراحل آغازین رابطه که آشنایی میان شرکای ارتباطی (مصرف‌کنده-برند) شکل می‌گیرد و نیز در مرحله پایانی رابطه یعنی جدایی این دو از هم حائز اهمیت است(Bugel , Verhoef,& Buunk, 2011).
درجه صمیمیت
مدت زمان رابطه
درجه صمیمیت
رابطه موفق
رابطه ناموفق
درجه اشتیاق
مدت زمان رابطه
سطح تجربه‌شده
محرکه مثبت
محرکه منفی
مدت زمان رابطه
درجه تعهد
رابطه موفق
رابطه متزلزل
رابطه ناموفق

شکل ۱-۲- ساختار مولکولی انواع پلی اتیلن ]۴[
پلی اتیلن با دانسیته پایین (LDPE) :
این نوع پلی اتیلن دارای زنجیری شاخه دار است. بنابراین زنجیرهای LDPE نمی توانند بخوبی با یکدیگر پیوند برقرارکنند و دارای نیروی بین مولکولی ضعیف و استحکام کششی کمتری است . این نوع پلی اتیلن معمولا با روش پلیمریزاسیون رادیکالی تولید می شود. از خصوصیات این پلیمر، انعطاف پذیری و امکان تجزیه بوسیله میکروارگانیسم ها است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

پلی اتیلن خطی با دانسیته پایین (LLDPE) :
این نوع پلی اتیلن یک پلیمر خطی با تعدادی شاخه های کوتاه است و معمولاً از کوپلیمریزاسیون اتیلن با آلکن های بلندزنجیر ایجاد می شود ]۵[.

روش های تولید انواع پلی اتیلن
فرایند فشار بالا: در این فرایند اتیلن در فشار بین ۱۰۰۰-۳۰۰۰ بار به وسیله آغاز گرههایی مثل پراکسیدها , ترکیبات آزو و مقدار ناچیز اکسیژن در یک مکانیزم رادیکالی پلی اتیلن تولید می شود. در این فرایند به دلیل انجام واکنش به شکل رادیکالی زنجیره های پلیمری تولید شده شاخه دار می باشند و از این رو دانسیته پلیمر تولید شده با این روش پایین و حدود ۹۴۵/۰ – ۹۱۵/۰ می باشد این نوع پلی اتیلن با نام پلی اتیلن سبک (LDPE) شناخته می شود و عمده مصرف آن در تولید فیلم می باشد ]۶[.
فرایند زیگلر ناتا:
در سال ۱۹۵۳ زیگلر در آلمان و ناتا در ایتالیا موفق به ساخت کاتالیستسی شدند که توسط آن می توان پلی اتیلن را در فشارهای پایین تولید نمود. این کاتالیست ترکیب فلز واسطه تیتانیوم و کلر می باشد که روی منیزیوم کلراید ساپورت شده و توسط تری اتیل آلمینیوم به عنوان کوکاتالیست فعال می شود.
امروزه تولید پلی اتیلن به وسیله این فرایند گسترش زیادی یافته و عموما با دو روش دوغابی و فاز گاز انجام می شود. در روش دوغابی واکنش در فاز هگزان انجام می شود و به دلیل خاصیت انتخاب پذیری این کاتالیست زنجیره پلیمری خطی تولید می کند وبه سبب شکل خطی زنجیر پلیمر تولید شده دارای دانسیته بالا می باشد که این نوع پلیمر پلی اتیلن سنگین(HDPE) نام گرفته است و دانسیته آن بین ۹۶۰/۰ – ۹۴۰/۰ می باشد.عمده مصرف این نوع پلیمر تولید لوله , مواد تزریقی وظروف پلاستیکی می باشد.
جهت کاهش دانسیته از مونومر ۱-بوتن در این فرایند استفاده می شود اما به دلیل افزایش انحلال پلیمر در هگزان با پایین آمدن دانسیته در این روش نمیتوان به پلیمرهای با دانسیته پایین دست یافت از این رو جهت تولید پلی اتیلن با دانسیته پایین از روش فاز گاز استفاده می شود.
در فاز گاز می توان با افزایش ۱- بوتن یا کمونومرهای سنگینتر مثل ۱-هگزن به دانسیته های پایین تر دست یافت. پلیمر تولیدی با این روش پلی اتیلن سبک خطی(LLDPE) نام دارد.
در این روش شاخه های جانبی که سبب کاهش دانسیته می شوند ناشی از کومونومرها می باشد بداین جهت شکل خطی زنجیر حفظ می شود. از این پلیمر جهت تولید انواع فیلم استفاده می شود ]۶[.
فرایند فیلیپس:
در این روش از کاتالیست اکسید کرم روی پایه سلیس استفاده می شود و توسط آن پلی اتیلن با دانسیته بالا تولید می شود.
به دلیل ماهیت زنجیری این مواد شانس تولید مولکولهایی با طول زنجیر متفاوت و آرایش مولکولی مختلف در این واکنش زیاد است و به همین دلیل خواص فیزیکی , مکانیکی و شیمیایی متفاوتی از خود بروز می دهند. از این رو محصولات تولید شده به این روشها با بهره گرفتن از این تفاوت ریز ساختار و به تبع آن اختلاف خواص به گرید های متفاوت دسته بندی می شوند.
فصل دوم
مروری بر تحقیقات گذشته
۲-۱- پژوهش های انجام شده بر روی مدل سازی راکتورهای پلی اتیلن
تا کنون مدل های متعددی جهت شبیه سازی راکتورهای تولید پلی اتیلن صورت گرفته است. کوی و ری ]۷[ در سال ۱۹۸۵ راکتور پلیمریزاسیون را به شکل دو فاز امولسیون و حباب فرض کرده که در آن واکنش پلیمریزاسیون در فاز امولسیون انجام می شود و این فاز به شکل اختلاط کامل و فاز حباب به صورت یک جریان قالبی که با فاز امولسیون تبادل جرم و انرژی دارد فرض کردند. مک آلی و همکاران ]۸[ در سال ۱۹۹۰ یک مدل سینتیکی دینامیکی برای کوپلیمریزاسیون در فاز گازی در حضور کاتالیست زیگلر- ناتا با چند سایت فعال ارائه داد و خواص پلیمر از جمله وزن مولکولی را پیش بینی کرد. در سال ۱۹۹۴ مک آلی و همکاران ]۹[ راکتور را به شکل اختلاط کامل در نظر گرفت و این مدل را با مدل دوفازی ارائه شده توسط کوی و ری ]۷[ مقایسه کرد و نتیجه گرفت که مدل ساده شده ی اختلاط کامل خطای بسیار ناچیزی ارائه می دهد.
فرناندز و لونا ]۱۰[ در سال ۲۰۰۱ یک مدل سه فازی ناهمگن ( شامل فاز امولسیون و ذرات جامد) ارائه داد که در آن یک جریان قالبی برای تمامی فازها در نظر گرفته شده و با فرض اینکه حباب ها کاملا عاری از ذرات جامد باشند، واکنش تنها در فاز امولسیون صورت می گیرد. کیاشمشکی و همکاران ]۱۱[ در سال ۲۰۰۴ با تقسیم راکتور به بخش های مختلف تقسیم کرده و هر بخش را به صورت اختلاط کامل (CSTR) در نظر گرفتند و سپس روابط جهت به دست آوردن پارامترهایی از قبیل اندیس ذوب و دانسیته پلیمر را ارائه کردند. علی زاده و همکاران ]۱۲[ نیز در سال ۲۰۰۴ یک مدل تانک های سری برای راکتورهای پلی اتیلن با کاتالیست زیگلر- ناتا ارائه کرد که در آن هر CSTR به صورت یک جریان دو فازی فرض شده تا نزدیکی بیشتری با راکتور بستر سیالی داشته باشد.
در سال ۲۰۱۲ بیگلرخانی ]۱۳[ برای اولین بار دو راکتور سری فاز گازی پلی اتیلن (با تکنولوژی اسفریلن) در حالت دینامیک شبیه سازی کرده است. در این مدل راکتورها به صورت دو فازی با راکتورهای اختلاط کامل تقریب زده شده است و خواص پلیمر از جمله وزن مولکولی، توزیع وزن مولکولی، اندیس ذوب و… بررسی شده است.
۲-۲- پژوهش های انجام شده بر روی کنترل راکتورهای پلی اتیلن
کنترل راکتورهای پلیمریزاسیون به دلیل شدت غیرخطی بودن واکنش های درگیر و نیز به دلیل تداخل زیاد بین متغیرهای فرایند کار دشواری محسوب می شود و به همین جهت پژوهش اندکی بر روی کنترل راکتورهای بستر سیال پلیمریزاسیون پلی اتیلن در فاز گازی صورت گرفته است. این راکتورها در شرایط عملیاتی دمایC ° ۱۳۰-۷۵ عمل می کنند و بدون کنترل دمای مناسب به رفتار ناپایدار و نوسانات دمایی منجر خواهد شد. بنابراین پایداری راکتورهای پلی اتیلن مسأله چالش برانگیزی در کنترل محسوب می شود. دادبو و همکاران ]۱۴[ و علی و همکاران ]۱۵[ پایداری دمای راکتور را بررسی کرده اند و سکی و همکاران ]۱۶[ پایداری راکتورهای فاز گازی پلی اتیلن به وسیله ی تنظیم مناسب کنترلرهای تناسبی-انتگرالی-مشتقی بررسی کرده اند. در تمامی این پژوهش ها تنها به مسأله کنترل شدید دمای بستر جهت اطمینان از پایداری پرداخته شده است مک آلی و مک گرگور ]۱۷[ کنترل کیفیت پلیمر را با متغیر کنترل کننده ی جریان های خوراک کنترل کرده و عملکرد یک کنترلر linear internal model (IMC) را با یک حلقه ی فیدبک مقایسه کرده است. در بررسی علی و همکاران ]۱۸[ کنترل دما و فشار به علاوه ی فشار جزئی گاز انجام و عملکرد دو متغیر کنترل کننده بررسی شده است. الحاجی و همکاران ]۱۹[ نیز یک الگوریتم کنترلی پیشگو (NLMLPC) برای کنترل آنلاین توزیع وزن مولکولی پلیمر ارائه کرده اند که جریان هیدروژن و دبی مونومر ورودی را به عنوان متغیر کنترل کننده معرفی می کند. چتزیدوکاس و همکاران ]۲۰[ نیز مسئله ی تغییر گرید بهینه و جفت کردن‌های مناسب را برای تولید پلی اتیلن سبک در یک راکتور بستر سیال را مورد تحقیق قرار داده است.
۲-۳- هدف
هدف اصلی این مدل ارتقای مدل های پیشین و به خصوص مدل بیگلرخانی ]۱۳[ به یک مدل که مناسب با اهداف کنترلی جهت کنترل پارامترهای مهم راکتور است و پس از آن طراحی یک سیستم کتنرل فیدبک جهت پایداری فرایند و عملکرد مطلوب راکتورها در هنگام بروز اغتشاشات است.
فصل سوم
شرح فرایند تولید پلی اتیلن سبک خطی توسط تکنولوژی Spherilene
۳-۱- آماده سازی کاتالیست
در ﭼﻨﺪ دﻫﻪ اﺧﯿﺮ ﮐﺎﺗﺎﻟﯿﺴﺖ ﻫﺎ و واﮐﻨﺶ ﻫﺎی ﮐﺎﺗﺎﻟﯿﺴﺘﯽ از ﻧﻈﺮ ﻋﻠﻤﯽ و ﺻﻨﻌﺘﯽ دارای اﻫﻤﯿـﺖ ﺑﺴـﯿﺎر زﯾﺎدی ﺷﺪه اﻧﺪ و ﻧﻘﺶ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده و اﺳﺎﺳﯽ در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼـﻮﻻت ﻣﺘﻨـﻮع ﻧﻔﺘـﯽ و ﻏﯿﺮﻧﻔﺘـﯽ از ﻗﺒﯿـﻞ ﺑﻨـﺰﯾﻦ ، آﻣﻮﻧﯿﺎک ، ﻣﺘﺎﻧﻮل ، ﭘﻠﯿﻤﺮ و ﻏﯿﺮه دارﻧﺪ. در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻌﺪاد ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎی ﻧﻔﺘﯽ و ﻏﯿﺮﻧﻔﺘﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﻟﯿـﺪ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﮐﺎﺗﺎﻟﯿﺴﺖ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻢ اﺳﺖ.
کاتالیست (کاتالیست تیتانیومی تثبیت شده بر روی MgCl₂) یک جامد کریستالی و دارای اندازه ذرات کنترل شده می باشدکه به داخل یک مخلوطی از روغن پارافینیک و گریس توزیع می گردد و بنابراین می تواند از طریق سرنگ های انتقال کاتالیست به مخزن پیش تماس (R-1001) پمپ شود. نسبت مخلوط روغن به گریس برابر ۵۵ به ۴۵وزنی می باشد و با هدف رسیدن به محدوده غلظت ۲۰۰ تا۲۶۰ ( لیتر مخلوط/ گرم کاتالیست) با کاتالیست مخلوط می گردد. گریس در داخل بشکه به واحد آورده می شود و در داخل درام انتقال و توسط مبدل (Grease melter) ذوب می گردد و از طریق پمپ به داخل مخزن گریس که دارای ژاکت بخار می باشد پمپ می گردد.سپس به مخزن توزیع کاتالیستD-1006 A/B وجهت اختلاط با روغن و کاتالیست پمپ می شود.
سیستم روغن مورد استفاده برای مخلوط کاتالیست خیلی شبیه به سیستم گریس می باشد بجز آنکه مستقیما” و از طریق سیستم مرکزی روغن به مخزن ذخیره روغن تخلیه می گردد.
شکل ۳-۱- مخزنهای روغن وگریس جهت ساخت کاتالیست ]۱۳[
کاتالیست با اکتیویته بالا مورد استفاده در پلیمریزاسیون توده ای در درام ها یی با وزن خالص ۴۰ یا ۸۰ کیلوگرم و بشکل پودری قهوه ای رنگ تیره به واحد آورده می شود. این کاتالیست باید در محیطی سرد، خنک، خنثی و درفشار یک اتمسفر نگهداری شود. خمیر کاتالیست با بهره گرفتن از سرم های انتقال کاتالیست از D-1006 A/B به سرنگ تزریق کاتالیست D-1008 A/B منتقل می شود. سرنگ های انتقال باعث جابجا یی ملایم کاتالیست و تخلیه کامل درام D-1006 A/B می شوند. سرنگ تخلیه کاتالیست، سرنگ اندازه گیری کاتالیست و تمامی خطوط از درام توزیع تامخزن پیش تماس(R-1001) ژاکت دار بوده واز طریق پمپ Chilled Water کنترل دما می شوند و به منظور رسیدن به شرایط انسجام و یکنواختی قابل قبول و جلوگیری از ته نشینی کاتالیست از این پمپ ها استفاده می شود. سرنگ های اندازه گیری دو ماشین دقیق می باشند که دارای ژاکت بوده و مجهز به پیستون های کاملا سیل شده می باشند. دریک طرف پیستون خمیر کاتالیست قرار دارد و درطرف دیگر آن روغن هیدرولیک قرار گرفته است. این روغن مشابه نوعی است که در سراسر واحد برای Flushing و Seal lubricationاستفاده می شود. این روغن فشارگیری می شود و توسط پمپ به محفظه سرنگ با یک دبی حجمی کنترل شده و به منظور حرکت پیستون و در نهایت تزریق کاتالیست به فرایند پمپ می گردد. روغن هیدرولیک برای پمپ P-1008 A/B در Surge Drum روغن هیدرولیک D-1007 نگهداری می گردد و این جایی است که در هنگام پر نمودن مجدد خمیر کاتالیست روغن به آنجا برگشت داده می شود. در ابتدا هر دو سرنگ کاتالیست خالی می باشند و تزریق از طریق یکی از سرنگ های انتقال انجام می پذیرد. وقتی واحد استارت می شود یک سرنگ، تزریق خوراک به فرایند را انجام می دهد در حالیکه دیگری یا در حال پر شدن است و یا بصورت پر شده آماده تزریق می باشد. سوئیچ شدن از یک سرنگ به دیگری بصورت اتوماتیک می باشد و توسط سوئیچ های روی مسیر حرکت پیستون در سیلندر انجام می گیرد. در هنگام پر شدن سرنگ های مترینگ، توسط روغن هیدرولیک تحت فشار قرار نمی گیرد. در حالیکه بعد از پر شدن با روغن تا فشار بالا فشار گیری شده و در این فشار برای عملیات سوئیچینگ باقی می مانند. وقتی فشار گیری اولیه به انجام رسید سرنگ خارج از سرویس برای سوئیچینگ ضربتی به منظور مترینگ کاتالیست اجازه می یابد و به منظور جلوگیری از به سرویس آمدن سرنگ در هنگام پایین بودن بیش از حد فشار روغن هیدرولیک سیستم Interlock در منطق سیستم کنترل، ارائه شده است. توجه داشته باشید که سرنگ های انتقال کاتالیست و سرنگ های مترینگ کاتالیست می توانند در حالت معکوس نیز عمل نمایند تا خمیر کاتالیست به درام توزیع کاتالیست (D-1006 A/B) برگشت داده شود. کاتالیست جامد تثبیت شده تزریقی به پلیمریزاسیون بر اساس سرعت پلیمریزاسیون مورد نیاز تصحیح می گردد. در واقع خمیر کاتالیست که به راکتور کاتالیست تزریق می گردد به طریق غیر مستقیم با یک کنترل کننده جرمی جریان، واقع بر سیستم تزریق روغن به D-1008 A/B اندازه گیری می شود.
شکل ۳-۲- تجهیزات تزریق کاتالیست به راکتور پیش تماس ]۱۳[
۳-۲- راکتور پیش تماس
خمیر کاتالیست از درام D-1008A/B در ظرف پیش تماس(R-1001) با تیل ودنور تماس ابتدائی را ایجاد نموده و فعال می گردد (در حجمی حدود ۲۱ لیتر). کاتالیست، دنور و تیل از طریق پمپ های اندازه گیری بطور جداگانه به این ظرف وارد می شوند و خمیر کاتالیست از طریق یک تیوب عمقی جداگانه وارد می شود. خط دنور از طریق مسیر ورودی تیل وارد Precontacting Pot می شود. به همراه کاتالیست و کوکاتالیست، یک جریان پروپان سرد شده بهR-1001 تزریق می گردد تا کاتالیست را در پروپان پخش نماید و از این طریق گریس از منافذ کاتالیست خارج گردد و فعال سازی از طریق تیل موثرتر صورت پذیرد. همچنین مقدار کمی پروپیلن تحت شرایط کنترل شده به منظور شکل فضایی پلیمر به ظرف precontacting pot افزوده می شود. مقدار دبی جریان با نسبت C3^-/Cat. بصورت cascade می باشد. مخزن precontacting pot ظرفی کوچک با حجم ۲۱ لیتر و با همزدگی یکنواخت و به همراه ژاکت محتوی آب سرد (chilled water) در گردش به منظور ایجاد شرایط دمایی ثابت در حدود ۱۰ درجه سانتیگراد می باشد. دمای عملیاتی این ظرف از طریق سیستم کنترل دما شامل ژاکت R-1001 در حدود۱۰ درجه سانتیگراد می تواند کنترل گردد. در سیستم آب سرد حول R-1001 تنظیم دمای راکتور توسط دبی آب سرد کنترل می شود، کنترلر دبی آب سرد از دمای راکتور فرمان می گیرد. برای کنترل بهتر دما یک ژاکت حول لوله خروجی از پمپ P-1012 ایجاد شده که داخل این ژاکت می توان با بهره گرفتن از بخار دمای آب سرد را کنترل کرد. جریان خوراک از بالای راکتورR-1001 به آن وارد می شود،این راکتور در شرایط کاملاً پرکار می کند تا از حبس شدن گاز در آن جلوگیری شود. و جریان خروجی از بالای R-1001 سر ریز (Over flow) می کند، اولین راکتور پرپلیمر R-2000Aرا تغذیه می کند.R-1001 دارای یک همزن مگنتیک کوپل می باشد(DA-1001). به منظور حذف کردن نشتی و آلودگی محصول، موتور مغناطیسی به صورت (Packless) طراحی شده است و برای جلوگیری از رسیدن ذرات کاتالیست به بوشهای این موتور محفظه آن توسط پروپان شسته می شود. مخلوط کاتالیست خروجی از راکتور R-1001 به جریان سرد پروپان که به اولین راکتور پیش پلیمریزاسیونی ( ( R-2000Aمی رود، تزریق می گردد.
۳-۳- راکتورهای پیش پلیمریزاسیون
کاتالیستی که قبلا در راکتور R-1001 فعال شده است با پروپیلن در دو لوپ پیش پلیمر کننده در محیط پروپان مایع تحت عمل پیش پلیمریزاسیون قرار می گیرد که مقدار کمی از مونومر بدور ذرات کاتالیست پلیمره می شوند. مرحله پیش پلیمریزاسیون کاتالیست به منظور جلوگیری از تشکیل مقدار زیادی پودر fine ضروری می باشد و چنانچه ذرات کاتالیست بصورت خام و مستقیما به محیط گازی راکتورهای پایین دستی تزریق شود، افزایش ناگهانی دما و واکنش بسیار شدید باعث شکستگی بسیاری از ذرات کاتالیست می شود. ساختار Spherilene با دو پیش پلیمر کننده سری در شرایط مختلف عمل نموده و بهترین راه حل در خصوص مورفولوژی محصول نهای را ارائه می دهد. در این ناحیه، پروپان خروجی از مرحله ریکاوری با آب سرد، خنک می شود و سپس به راکتورها خورانده می شود. از طریق یک سیستم کنترل کننده دبی جداگانه جریان پروپان تزریقی به اولین مرحله از پر پلیمریزاسیون با جریانی از پروپیلن مخلوط می گردد و سپس این مخلوط در لوله های ژاکت دار با آب سرد بیشتر سرمایش پیدا کرده وبه اولین راکتور پرپلیمر تزریق می گردد. کاتالیست پیش تماس داده شده از طریق مسیر شماره Z-1019 A (or B) به راکتور R-2000A تزریق می گردد. بجهت داشتن سینتیک واکنش مطلوب (رنج ۸۰ الی ۱۰۰ گرم پلیمر به ازای یک گرم کاتالیست برای HDPE و LLDPE و۵۵ تا ۷۰ گرم پلیمر بازای یک گرم کاتالیست برای HPLLDPE )، اولین راکتور پرپلیمر در دمای حدود ۲۰ درجه سانتیگراد عمل می نماید و گرمای واکنش از طریق حلقه بسته محتوی آب سرد، گرفته می شود. کنترلر دمای راکتور R-2000A بصورت cascade با کنترلر دمای آب در گردش که واقع در مسیر supply آب سرد می باشد صورت می پذیرد. گردش دوغاب پروپان که از طریق پمپ جریان محوری شماره P-2000A صورت می پذیرد. به منظور ایجاد یک سرعت انتقال حرارت مطلوب و موثر و یکنواخت نگه داشتن دما در سراسر راکتور ضروری می باشد. یک جریان مستقل پروپان شستشوی پمپ پرپلیمر P-2000A را به جهت جلوگیری از ایجاد fouling در جریان بالا دستی انجام می دهد. پمپ P-2000A شامل یک Double back to back Mechanical seal می باشد و یکexternal tandem برای ایمنی وجود دارد. دوغاب پلیمری از R-2000A بصورت پیوسته به R-2000B جریان می یابد. براساس دستورالعمل پیش پلیمریزاسیون جریان پروپان به دومین مرحله پیش پلیمریزاسیون R-2000B به همراه مقدار معینی از پروپیلن، ۱- بوتن و هیدروژن بعد از اندازه گیری و تزریق می گردد. این مخلوط سپس به راکتور بعدی R-2000B تزریق می گردد. در دومین مرحله، سینتیک بگونه ای است که حدود ۳۰۰ گرم پلیمر به ازای یک گرم کاتالیست برای LLDPE و HDPE و در حدود ۱۵۰ گرم پلیمر به ازای یک گرم کاتالیست برای HPLLDPE تأمین می گردد و دمای عملیاتی در صورت تولید HPLLDPE در حدود ۲۰ درجه سانتیگراد می باشد در حالیکه این پارامتر در حدود۵۰-۵۵ درجه سانتیگراد در خصوص تولید LLDPE وHDPE می باشد. گرمای واکنش توسط یک سیستم سرمایش چرخشی بسته توسط آب سرد خارج می گردد .کنترلر دمای راکتور R-2000B بصورت cascade باکنترلر دمای آب چرخشی که در مسیر تغذیه آب سرد قرار گرفته است عمل می نماید. گردش دوغاب پلیمری در R-2000B از طریق پمپ محوری P-2000B صورت می پذیرد که تبادل حرارتی مناسب را قطعیت بخشیده ودر تمام راکتور دمای یکنواختی ایجاد می نماید. پمپ P-2000B به یک Double back to back Mechanical seal و یکexternal tandem برای ایمنی مجهز شده است. دوغاب پلیمر ساخته شده در R-2000B بصورت پیوسته به اولین راکتور فاز گازی وارد می گردد. یک جریان مستقل پروپان از واحد بازیافت به خروجی راکتور R-2000B جهت قطعیت بخشیدن به سرعت ثابت جریان دوغابی در مسیر انتقال وارد می گردد. Atmer 163 تحت شرایط کنترل جریان به خوراک پروپان اضافه می گردد تا واکنش پذیری پلیمر fine را در خلال واکنش با تیل کاهش دهد.
۳ -۴- راکتورهای پلیمریزاسیون در فاز گاز
پرپلیمر، پروپیلن و پروپان واکنش نداده در R-2000A/B به اولین راکتور فاز گازی جریان می یابد. به جهت واکنش پذیری بالای اتیلن، نرخ پلیمریزاسیون در راکتور R-2001 که دریافت کننده کاتالیست پر پلیمر شده، می باشد از طریق تنظیم غلظت پروپان خنثی (بی اثر) در فاز گازی واکنش به مقدار بالاتر از %۷۰-۶۵ مولی کنترل می گردد. برای تولیدHPLLDPE که پروپیلن مونومر اصلی واکنش می باشد به منظور محدود کردن تولید در جهت واکنش مطلوب ، غلظت فاز خنثی (پروپان) در میان دو راکتور فازگازی در حد بالای نگه داشته می شود. هیدروژن نیز بعنوان یک عامل کنترل MI پلیمر و برای نگهداری نسبت مطلوب C₂/H₂ ، H₂/C₃به راکتورتزریق می گردد. مونومر بر اساس نسبت و غلظت مورد نظر برای هر نوع محصول به اولین و دومین راکتور تزریق می گردد. محاسبات مربوط به موازنه جرمی (Material balance) برای راکتور و تعین مقدار مقرر مناسب برای کنترلر مربوط به خوراک مونومر با یک الگوریتم خاص صورت
شکل ۳-۳- راکتور پیش تماس و راکتور پیش پلیمریزاسیون اول ]۱۳[
شکل ۳-۴- راکتور پیش پلیمریزاسون دوم و بخش مونومر برگشتی ]۱۳[
می پذیرد. کنترلر جریان هیدروژن مقدار مقرر را از آنالایزر هیدروژن دریافت کرده و محاسبه را انجام می دهد. هر کدام از دو راکتور فاز گازی به ترتیب دارای حجمی حدود ۶۹۴٫۲۶۵ متر مکعب می باشد و بشکل بستر سیال عمل می نمایند. اولین راکتور فاز گازی %۱۵ الی %۳۰ پلیمریزاسیون را با توجه به خصوصیات محصول ارئه می دهد. شرایط پلیمریزاسیون از طریق غلظت بالایی از پروپان کنترل می شود. مقدار پروپان بدلایل ذیل بالا نگه داشته می شود:
پایین آوردن (کم کردن) سینتیک واکنش از طریق کم کردن فشار جزئی مونومر
بالا بردن انتقال حرارت اطراف ذرات از طریق افزایش دانسیته گاز
دومین راکتور فاز گازی دریافت کننده ذرات پلیمری تازه شکل گرفته می باشد، بنابر این شرایط پلیمریزاسیون به منظور استفاده بهتر از حجم واکنش میتوان فعالتر نگه داشته شود (غلظت پروپان در حدود %۴۰ الی %۵۰ که در حدود %۸۵-۷۰ نرخ تولید را تعیین می نماید). زمان ماند راکتورها برای راکتورR-2001 در حدود ۲ ساعت و برای راکتور R-2002 درحدود ۵/۱ ساعت می باشد که این نرخ متناسب با ارتفاع بستر راکتور می باشد. مونومرها تحت شرایط کنترل شده دمایی و فشاری پلیمریزه می گردند. هر راکتور بصورت بستر سیال بوده و گاز بطور پیوسته توسط یک کمپرسور در گردش می باشد. در سرویس بودن این کمپرسورها برای کنترل و عملیات بسیار حیاتی می باشد.Guid vane مربوط به کمپرسورها جهت تامین سرعت ۹/۰-۷/۰ متر بر ثانیه در راکتور R-2001 و۱-۷/۰ متر بر ثانیه در راکتور R-2002 تنظیم گردیده اند. مونومر ها در حضور کاتالیست پلیمریزه خواهندشدتا درنهایت مولکولهای پایدار وبلند زنجیری را تولید نمایند. همچنانکه این مولکولها واکنش داده و پلیمریزه می گردند، زنجیرهای پلیمری تشکیل شده نیز به یکدیگر متصل شده و زنجیرهای بلند با وزن مولکولی خیلی بالا را شکل می دهد. وقتی هیدروژن به کاتالیست و مونومر اضافه می گردد رشد زنجیر پلیمریزاسیون متوقف می گردد .بنابراین هیدروژن با غلظت مناسب می تواند به منظور کنترل رشد زنجیره مورد استفاده قرار گیرد. محاسبه دقیق وزن مولکولی پلیمر مشکل می باشد و می تواند به نحو قابل توجهی در هر نمونه متفاوت باشد و بدین دلیل آنالیز آزمایشگاه معمولاً بر اساس MFI که بطور معکوس با متوسط وزن مولکولی پلیمر متناسب است پایه گذاری می گردد.
شکل ۳-۵- راکتور فاز گازی اول ]۳[
شکل ۳-۶- راکتور فاز گازی دوم ]۱۳[
پلیمر خروجی از انتهای R-2001 (تحت شرایط کنترلی ارتفاع)، قبل از ورود به R-2002 به سمت فیلترFT-2001 به منظور عملیات گاز زدائی حمل شده واز طریق D-2001A/B به R-2002 وارد می گردد. گاز هیدروکربن جهت انتقال توسط یک کنترل ولو تنظیم می گردد و به مسیر جریان گاز خروجی از FT-2001 وارد می شود. به منظور کاهش سرعت پلیمر در مسیر خروجی از فیلتر، و جهت جلوگیری از تشکیل Angel hair(که بخاطر اصطکاک پلیمر در مسیر انتقال صورت می پذیرد) قسمتی از جریان گاز C-2001A/B تحت شرایط کنترلی فلوی به فیلتر تزریق می شود. کف فیلتر FT-2001 به یک رینگ تزریق گاز به منظور افزایش جداسازی اجزاء سنگین تر، که ممکن است در پلیمر حل شده باشند، مجهز می باشد. سرعت کلی جریان گاز به فیلتر FT-2001 و از آنجا به کمپرسور C-3001A/B متناسب با پروپان برگشتی از انتهای T-3011 به واحد پیش پلیمریزاسیون، تعیین می گردد، بطوریکه این کار برای مناسب نگه داشتن زمان اقامت پیش پلیمرها ضروری است. علاوه براین یک مقدارمعینی ازگاز برگشتی تمیز از بالای T-3011 برای اطمینان بخشیدن به شستشوی مناسب سیل کمپرسور C-2001 و برخی از تجهیزات ابزار دقیقی راکتورهای فاز گازی مورد نیاز می باشد. به کامل شدن واکنش پلیمریزاسیون در راکتور R-2002 پودر پلیمر از طریق یک مرحله جداسازی میانی (CY-2001) به فیلتر FT-2002 منتقل می گردد، که این مرحله میانی به منظور تأمین یک دبی قابل ملاحظه به انتهای FT-2002 در فشار حدودی ۵-۴ بار عمل می نماید هرچند افت فشار مجاز در خط تخلیه پلیمر کاهش می یابد. به منظور افزایش جداسازی اجزاء سنگین تر، که ممکن است در پلیمر حل شده باشند کف فیلتر FT-2001 به یک رینگ تزریق گاز، مجهز می باشد. بعداز گاز زدائی ،پودر پلیمر توسط نیروی وزن خود به واحد خشک کن و بخار زنی انتقال می یابد.
گرمای واکنش در راکتورهای بستر سیال گازی اول و دوم به ترتیب توسط مبدلهای حرارتی E-2001 (خنک کننده گازراکتور R-2001 ) و مبدل E-2002 (خنک کننده گاز راکتور R-2002) خارج می گردد. آب ژاکت این مبدل ها در یک loop بسته و با یک دبی ثابت از پمپ هایP-2001 و P-2002 به گردش در می آید. کنترلردمای آب ژاکت از گاز خروجی بالای راکتور فرمان می گیرد. کنترل دما از طریق تنظیم آب JWS (Jacket Water Supply) صورت می پذیرد. برای کنترل بهتر دما، مقداری جریان بخار می تواند در مبدل گرم کننده آب ژاکت E-2003 و E-2004مورد نیاز باشد که در سیستم Loop بسته آب ژاکت نصب می شود.