راهنمایی و ،آموزش دانشجویان و محققان جوان برای یافتن منابع و اطلاعات مورد نیاز و بهره گیری بیشتر از امکانات و کاربرد وسایل موجود. ( علومی ، ۱۳۹۰ )
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۴-۲: سازمان و مدیریت کتابخانه های دانشگاهی .
کتابخانه های دانشگاهی برای آنکه بتواند وظایف بزرگ خود را در امور آموزش و پرورش انجام دهد باید توسط کتابداران متخصّصی که از فلسفه و روش های آموزش آگاهی دارند اداره شود .
پاره ای از تحولات جدید در سازمان و اداره کتابخانه های دانشگاهی اثر عمیق گذاشته اند که از آن جمله اند :
۱ : تاکید بر یادگیری چند بعدی که موجب شده حتی وسایل الکترونیک و ماشین های آموزشی در کتابخانه ها قرار گیرند .
۲ : گسترش مفهوم مرکز منابع آموزشی که جایگزین کتابخانه شده و در واقع از دبیرستان به دانشکده و دانشگاه راه یافته است . این تحول موجب شده است که کتابخانه سازمان وسیعتر پیدا کند و مثلا دارای آزمایشگاه زبان ، استودیو ، تلویزیون و کلاس باشد .
مشکلاتی نیز در سالیان اخیر پدید آمده که موجب پیچیدگی سازمان کتابخانه های دانشگاهی شده است . به پاره ای از آن ها اشاره می کنیم :
۱ : افزایش سریع شماره دانشجویی که به معنای افزایش سریع تقاضا برای کسب اطلاع و خدمات بیشتر است .
۲ : گسترش سریع دانش بشری و رشد انتشارات جدید و شکل های تازه تدوین نوشته ها که خود در گزینش و گرد آوری و نظم بندی دشواری هایی را پدید آورده است .
۳ : هزینه ی روز افزون کتابخانه ها .
۴ : ارائه رشته های جدید آموزشی و توسعه رشته های موجود در سطوح بالاتر .
۵ : ایجاد و توسعه شیوه های نوین آموزشی و تاکید شدید بر مطالعه فردی .
از نظر سازمان تا چند دهه گذشته ، کتابخانه های دانشگاهی دارای یک مجموعه یا کتابخانه مرکزی بود که در آن هرگونه مطلب برای دانشجو و استاد ، در هر سطح و رشته گرد آمده بودند . و در عین حال دانشکده نیز کتابخانه ای جدا و خاص خود داشت . امروز ، علاوه بر این تشکیلات ، نمونه های سازمانی جدیدی پدید آمده اند . بعضی دانشگاه ها برای دوره چهارساله دانشکده های خود بنایی جدا ساخته اند و همه مواد و تسهیلات و خدمات لازم را برای دانشجویان این دوره گرد آوری کرده اند . در مقابل کتابخانه مرکزی دانشگاه خدماتش را متوجه دانشجویان دوره عالی ، گروه پژوهندگان و استادان کرده است . یکی از مسائل که در مورد سازمان کتابخانه های دانشگاهی پیوسته مورد بحث بوده تمرکز یا عدم تمرکز کتابخانه های یک دانشگاه است که گروهی نتیجه بحث ها را تمرکز اداری و عدم تمرکز جغرافیایی یا پراکندگی بنا یافته اند . ( ابرامی ، ۱۳۸۶ )
۲-۴-۳ : نیروی انسانی کتابخانه های دانشگاهی .
با توجه به عملکرد و وظایف کتابخانه های دانشگاهی ، کتابداران شاغل در این نوع کتابخانه ها ، باید تحصیلات عالی کتابداری داشته باشند . بدین معنا که در بخش های اصلی کتابخانه باید کتابداران با مدارک تحصیلی کارشناسی ، کارشناسی ارشد و بالاتر مشغول به کار شوند تا بتوانند ارتباط بهتری با مخاطبان خود یعنی اساتید و دانشجویان برقرار کنند . ریاست کتابخانه های دانشگاهی معمولا بر عهده اعضای هیئت علمی با تحصیلات دکتری است و برای بهبود فرآیندهای کتابخانه بهتر است این مسئولیت به فارغ التحصیل مدرک دکتری کتابداری که عضو هیئت علمی دانشگاه نیز هستند واگذار شود . در پیش نویس استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی ایران که کتابخانه ملی منتشر کرده ، چگونگی نیروی انسانی این کتابخانه ها از نظر کیفی و کمی ارائه شده است . ( مزینانی ، ۱۳۸۲)
۲-۴-۴ : مجموعه سازی در کتابخانه های دانشگاهی.
کتابدار برای شناخت نیازهای اطلاعاتی جامعه کتابخانه های دانشگاهی باید از برنامه ها و رشته های آموزشی دانشگاه در مقاطع مختلف تحصیلی ، روش های مختلف تدریس ، برنامه های پژوهشی و تعداد دانشجویان هر رشته مطلع باشد:
۱ : برنامه ها و رشته های آموزشی دانشگاه در مقاطع مختلف تحصیلی . کتابداری باید از برنامه های آموزشی و رشته های تحصیلی در مقاطع مختلف آگاهی داشته باشد . این آگاهی به طور موثری وی را در شناخت نیازهای اطلاعاتی جامعه کتابخانه کمک خواهد کرد . هر تغییری در برنامه های آموزشی و ایجاد هر رشته تازه ای در دانشگاه به ناچار نیازهای اطلاعاتی جدیدی را به وجود خواهد آورد که در مجموعه کتابخانه تاثیر می گذارد . مثلا اگر در دانشگاهی رشته کتابداری دایر شود ، برای رفع نیازهای تازه به مجموعه ای غنی تر در این زمینه نیاز است که باید پیش از افتتاح این رشته کتابها و مواد مناسب فراهم آورد . بنابراین توجه به تعداد ، نوع و محتوای منابع در مقاطع مختلف تحصیلی یک رشته برای کتابدار ضروری است ؛ زیرا مثلا نیازهای دانشجویان دوره کارشناسی با دکتری فرق دارد . علاوه بر این دانشجویان دوره های کارشناسی بیشتر از منابع فارسی استفاده می کنند ، در حالی که دانشجویان دوره های تکمیلی به منابع غیر فارسی نیاز بیشتری دارند . کتابدار می تواند از طریق مطالعه منظم راهنمای دانشگاه ، مطالعه برنامه مصوب درسی هر دوره ، ارتباط با دفترهای برنامه ریزی آموزشی و نیز مسئولان دانشگاه و مراجعه به اداره های آموزشی دانشگاه و دانشکده ها اطلاعات لازم را کسب کند . علاوه بر این شرکت کتابدار در جلسه های شورای برنامه ریزی و دیگر جلسه های بحث و گفتگو و اخذ تصمیم درباره برنامه ها نیز بسیار مفید است . کتابداری در شناخت برنامه های آموزشی موفق تر است که به طور منظم در این جلسه ها شرکت کند و نیز نسخه ای از برنامه های جدید تهیه نماید .
۲ : روش های مختلف تدریس. در دانشگاهی که روش تدریس بر پایه حفظ کردن مطالب یک کتاب یا جزوه استوار است و استاد تنها انتظار فرا گرفتن همان مطالب را داشته باشد به طور طبیعی کتابخانه نقش موثری در آموزش دانشجویان نخواهد داشت . زیرا دانشجویان نیازی به مراجعه به کتابخانه برای کسب اطلاعات بیشتر ندارند و کتابدار باید راهی برای جلب دانشجویان به کتابخانه ها پیدا کند . اگر روش تدریس چنان باشد که ضمن بیان رئوس مطالب دانشجویان به مطالعه منابعی در موضوع مورد بحث راهنمایی شوند و برای آنان تکالیفی معین گردد که مطالعه خارج از کلاس را الزامی نماید ، دانشجویان بیشتر به کتابخانه مراجعه خواهند کرد و لازم است مجموعه کتابخانه متناسب با نیاز آنها غنی تر شود . همچنین اگر برای تفهیم بیشتر مطالب ، تدریس با نمایش اسلاید و فیلم و به کمک پروژکتور انجام شود ، کتابخانه باید به منابع دیداری بیشتری مجهز گردد.
کتابدار می تواند با مطالعه تقویمهای درسی استادان ، حضور در کلاس ها و مصاحبه با دانشجویان از روش های مختلف تدریس در دانشگاه مطلع شود . علاوه بر این او باید پیش از آغاز هر سال تحصیلی از استادان بخواهد که فهرست منابع مورد نیاز خود را تهیه و به کتابخانه ارسال کنند . پاسخ استادان به این درخواست نیز تا حدی روش تدریس آنان را مشخص می کند .
۳ : برنامه های پژوهشی. در یک دانشگاه خوب ، کار پژوهش از کار آموزش جدا نیست . آموزشی که بر پایه پژوهش استوار نباشد پویا نخواهد بود . تدریس در دانشگاه ها باید بر پایه آخرین اطلاعات باشد و آخرین روش های علمی و تازه ترین کشفیات باید ار آنجا مورد بحث و گفتگو قرار گیرد . پژوهش واقعی با مطالعه پیوندی نا گسستنی دارد و هیچ پژوهنده راستینی نمی تواند خود را از نتایج پژوهشهای همکارانش در گذشته و حال و در سراسر جهان بی نیاز بداند و این کار بدون مطالعه منظم انتشارات علمی امکان پذیر نیست . کتابدار با اطلاع از وضع پژوهش در دانشگاه و در رشته های مختلف آن تصویری از نیازهای جامعه استفاده کننده از کتابخانه به انتشارات علمی به دست می آورد . کتابدار برای اطلاع در این زمینه می تواند از همان روشهایی که در مورد برنامه های آموزشی گفته شد استفاده کند.
۴ : تعداد دانشجویان و اساتید . این عامل معیاری بسیار مهم در شناخت نیازهای جامعه کتابخانه های دانشگاهی است . هرچه تعداد دانشجو و استاد بیشتر باشد ، نیاز به منابع اطلاعاتی بیشتر خواهد شد . تعداد دانشجویان در تعیین نسخه های تکراری از یک کتاب عامل بسیار مهمی به شمار می رود . بدیهی است هرچه تعداد استادان نیز بیشتر باشد ، به کتاب و منابع اطلاعاتی بیشتری نیاز خواهد بود . بدون تردید ، تعداد استادان و اعضای هیئت علمی در هر دانشگاهی کمتر از دانشجویان است ؛ بنابراین کتابداری می تواند فهرستی از مشخصات و سوابق تحصیلی ، شغلی و تخصصی تهیه کند. این اطلاعات نیز برای شناخت جامعه کتابخانه و نیازهای آن بسیار مفید است . ( سینایی ، ۱۳۸۹ )
۲-۴-۵ : سازماندهی منابع کتابخانه های دانشگاهی.
فهرست نویسی یک کتاب در یک کتابخانه ی تخصصی یا دانشگاهی با همان کتاب در کتابخانه عمومی از جنبه های مختلف متفاوت است . در کتابخانه های دانشگاهی کتابها به صورت تخصصی تر فهرست نویسی و در نهایت سازمان دهی می شوند . به عنوان مثال ؛ کتابی که موضوع آن یکی از زمینه های تخصصی پزشکی است ، در یک کتابخانه عمومی به شکلی کلی و نسبتا ساده فهرست نویسی می شود . در حالی که در کتابخانه های پزشکی به صورت دقیق تر و با بهره گرفتن از سر عنوان های موضوعی مناسب تر مثل ( سر عنوان های موضوعی پزشکی^[۲۶]) فهرست نویسی می شود . ( فتاحی ، ۱۳۸۷)
۲-۴-۶ : خدمات کتابخانه های دانشگاهی.
امروز کتابخانه های دانشگاهی چیزی فراتر از وجود ساختمان و قفسه های پر از کتاب است . البته فضای دلپذیر و مجموعه به خوبی از منابع مکتوب هم بسیار مهم است اما میزان سنجش یک کتابخانه خوب ، ارائه خدمات و اطلاع رسانی روزآمد با بهره گرفتن از فن آوری اطلاعات و اظهار نظر مثبت مراجعه کنندگان است. کتابخانه دانشگاه در تمام سطوح در برنامه های آموزشی و یادگیری شرکتی فعال دارد . تمام کتابخانه های دانشگاهی وظیفه تهیه و تدارک وسایل و ابزار کتابشناسی های لازم نه تنها برای موضوعات مورد علاقه و نیاز بلکه برای آموزش و پرورش و گسترش مجموعه دانشگاهی را بر عهده دارد . کتابخانه وسیله ارائه خدمت ، کمک کردن ، آموزش و یادگیری است . کتابخانه دانشگاهی به گروه های مختلف خارج از دانشگاه نیز با سعه صدر و گشاده رویی ارائه خدمت می کند . از جمله دانشجویان دانشگاه های دیگر ، مدیران صنایع و تا حدی عموم مردم . تقریبا تمام مواد کتابخانه برای تحقیق و پژوهش در دسترس و اختیار مراجعه کنندگان قرار می گیرد ، مگر کتاب های نادر و کتاب های گران قیمت و موادی که نیاز به نگهداری دقیق و استثنایی دارند . تعداد زیادی از کتابها را می توان برای استفاده خارج از کتابخانه به امانت داد. مسئولان کتابخانه های دانشگاهی علاقه مندند میزان بهره مندی و بهره وری هر خواننده از کتاب بالا باشد . حتی بعضی از کتابخانه های دانشگاهی محدودیتی برای کتاب امانتی ندارند . ( عازم ، ۱۳۹۱)
کتابخانه دانشگاه معمولا مدت زیادی در شبانه روز باز است و به دانشجویان خدمات مختلفی ارائه می دهد . برخی از خدمات کتابخانه های دانشگاهی عبارت است از :
۱ : آموزش مراجعان : هدف از آموزش مراجعان ، آماده کردن آنان برای بهره گیری موثر از کتابخانه ، پایگاه های اطلاعاتی و اینترنت به منظور دستیابی آسان به منابع اطلاعاتی مورد نیاز است .
۲ : خدمات تکثیر : وجود امکانات کپی برداری ، از ابتدایی ترین و متداول ترین خدمات در کتابخانه های دانشگاهی می باشد .
۳ : خدمات آگاهی رسانی جاری : خدمات آگاهی رسانی جاری یک کتابخانه دانشگاهی خوب ، متقاضی های خود را نسبت به اطلاعاتی که همیشه مورد علاقه آنهاست روزآمد نگه می دارد . و از طریق آگاهی رسانی جاری ، اطلاعات مربوط را از مجلات ، مقالات ، کنفرانس ها و گزارش ها و کتابها را به هر وسیله و روش ممکن به اطلاع متقاضی می رساند .( صمدی ، ۱۳۸۲ )
۴ : اشاعه اطلاعات گزینشی : این فعالیت یک خدمت آگاهی رسانی جاری محسوب می شود که بر اساس نیازهای اطلاعاتی از پیش تایین شده مراجعان کتابخانه صورت می گیرد .
۲-۴-۷ : امانت بین کتابخانه ای در کتابخانه های دانشگاهی .
رشد عظیم تالیفات و انتشارات در نیم قرن گذشته و افزایش بهای کتاب و نشریات علمی باعث شده حتی بزرگ ترین کتابخانه های دانشگاهی نتوانند نیازهای اطلاعاتی مراجعان را تنها از طریق کتابخانه ی خود ، تهیه و ارائه دهند . به منظور رفع این مشکل ، کتابخانه های دانشگاهی باید از خدمات امانت بین کتابخانه ای استفاده نمایند . لازمه بهره گیری خدمات موثر بین کتابخانه ای ، وجود فهرستگان جامع و دقیق است .
۲-۴-۸ : ساختمان و تجهیزات کتابخانه های دانشگاهی .
در دهه های اخیر ، پیشرفت و توسعه آموزش و پرورش دانشگاهی بر گسترش ساختمان دانشگاه و نیز توسعه ساختمان کتابخانه های دانشگاهی تاثیر عمیقی نهاده است . بنابراین ساختمان کتابخانه های امروزی بزرگ تر و مفیدتر است و قابلیت جا به جایی و تغییرپذیری و گسترش بیشتری دارد . کتابخانه دانشگاهی مانند یک بخش آکادمیک عمل می کند . یعنی فعالیت آموزشی و تحقیقاتی و خدمات عمومی را یکجا انجام می دهد ، کتابدار عضو هیات علمی است و سمت ریاست بخش را به عهده دارد .
از وظایف دیگر این نوع کتابخانه فراهم ساختن محل های مطالعه و تحقیق است . امروزه برخی از کتابخانه های دانشگاهی به جای سالن های مطالعه بزرگ ، در صورت امکان در محل های مختلف دانشگاه محل مطالعه فراهم می کنند . در نتیجه استفاده کننده همیشه از محل و منظر مناسب و زیبا و نور طبیعی بهره مند می شود . تنوع میزهای مطالعه اعم از تک نفره ، دو نفره و چهار نفره و بعضی میزهای تک نفره دیواره دار سبب می شود مراجعه کننده در انتخاب میز مناسب و دلخواه و خلوت مختار باشد . هدف اصلی امکانات فضای داخلی کتابخانه این است که با تغییر و تطبیق تجهیزات ، نیازهای مراجعان کتابخانه را برآورده شود و مبلمان کتابخانه که قبلا به صورت سنتی ثابت بوده – قابل حرکت و جا به جایی باشد . طرح رنگ آمیزی داخلی کتابخانه به تفضیل مشخص می گردد . جنس کف کتابخانه بر حسب جغرافیای محل تعیین می شود . مبلمان کتابخانه بهتر است چوبی ؛ احتمالا از چوب بلوط یا چوب درخت غان باشد . استفاده مفید و سریع از منابع کتابخانه به تابلوهای راهنما و نشانه های دیداری بستگی دارد و به همین دلیل گرافیست ها در طراحی منظره داخلی کتابخانه نقش مهمی به عهده دارند .
نکته قابل توجه دیگر، اینکه مهندس معمار کتابخانه دانشگاه باید باهوش و مجرب باشد ، به حرف های کتابدار دل بسپارد یعنی کتابخانه را برای کتابدار بسازد و نه برای خود . در نتیجه کتابدار در کل طرح با نظر انتقادی و اصلاحی شرکت کند . در کتابخانه چند طبقه ، معمولا طبقه هم کف برای خدمات امانت ، خدمات مرجع سریع و دستیابی به اسناد و مدارک و فهرست ها و خدمات امانت بین کتابخانه ای ، و خدمات فنی اختصاص می یابد . طبقات دیگر ویژه قفسه های کتاب ، نشریات ادواری ، مواد دیداری و شنیداری و مطالعه خوانندگان در هر رشته موضوعی است ، به طوری که هر طبقه جداگانه خودکفا و خودیار اتاق سمینار در مورد ادبیات موضوعی همان طبقه برای گروه های آموزشی است . در ساختمان کتابخانه های دانشگاهی ، حضور مهندسی مشاور متخصّص ، کتابدار متخصص و مهندس معمار ضروری است . در طراحی ، کتابخانه مرکزی باید در وسط ساختمان دانشکده ها قرار گیرد ، به طوری که فاصله هر دانشکده با کتابخانه تقریبا مساوی باشد . پراکندگی بخش ها به خاطر وسعت دانشگاه اجتناب ناپذیر است ، ولی به هر حال بهتر است بخش های سفارش و تهیه کتاب ، فهرست نویسی و رده بندی ، و تکثیر و صحافی در یک محل متمرکز باشد . در کتابخانه مرکزی باید یک واحد مرجع و اطلاع رسانی با مجموعه ای غنی و کامل دایر کرد که زیر نظر کتابدار متخصص اداره شود . این واحد معمولا شامل یک دوره کامل واژه نامه ها ، دایره المعارف ها ، کتابشناسی ها ، مقاله نامه ها ، چکیده نامه ها ، سالنامه ها ، کتابشناسی و دیگر منابع مرجع است . برای ۱۰۰ نفر دانشجو ۳۰ عدد صندلی در کتابخانه باید فراهم گردد. محل کتابخانه دانشگاهی باید با شرایط اقلیمی نیز تطبیق داده شود . جریان باد و آفتابگیر بودن ساختمان کتابخانه در زمستان و تابستان باید مدنظر باشد . کتابخانه های مدارس عالی ، معمولا در ساختمانی که محل انجام فعالیت های دیگر مدرسه عالی مستقر می گردد . از نظر نهادی هر یک از مدارس عالی تک رشته ای هستند و تنها به یک رشته خاص تحصیلی مثل رشته فنی ، تربیت معلم ، زبان و غیره می پردازند . کتابخانه های مدارس عالی باید هماهنگ و متناسب با توسعه رشته های آموزشی آن ها گسترش یابند . در سالهای اخیر اکثر نشریات و رواج صنایع تکنولوژی آموزشی آنها گسترش یابند . البته اکثر دانشگاه ها به پایان دوره تغییرات و تحولات و تامین نیازمندی نرسیده اند و به فضای بیشتر و امکانات جدیدتر محتاج اند . بنابراین نقشه و طرح ساختمان کتابخانه های دانشگاهی جزو مسائل اصلی مورد بحث و بررسی موسسات آموزشی عالی است . در طرح و بنای کتابخانه های دانشگاهی همیشه نکات مربوط به آینده را باید در نظر گرفت . از جمله افزایش تعداد دانشجویان ، شهرت و اعتبار علمی دانشگاه . همچنین روش های آموزشی دانشگاهی و برنامه جدید درسی و آموزشی از دانشجویان مطالعات و تحقیقات بیشتری را طلب می کند.
فضای لازم برای هر دانشجو در کتابخانه معیارهای متفاوت دارد ، ولی به طور متوسط برای هر دانشجو این فضا تا ۲ متر مربع در نظر گرفته می شود . در کتابخانه های دانشگاهی بر استفاده از وسایل جدید آموزشی تاکید فراوان شده است . زیرا این تجهیزات و به کارگیری آنها دانشجویان را به یادگیری بیشتر تشویق می کند . واضح است که وسایل آموزشی جدید به فضای بیشتری نیاز دارد . مثلا کتابخانه های دانشگاهی باید محل هایی خاص برای شنیدن صفحه و نوار ، تماشای فیلم رنگی و استفاده از ماشین فتوکپی ، پروژکتور اسلاید و فیلم استریپ فراهم گردد ، و نیز فضای مناسب برای ماشین های آموزشی مثلا لابراتوار زبان یا آموزش ماشین تحریر و کامپیوترهای آموزشی ، آثار گرافیک که شامل تصاویر یا فرم های دیگر هنری است ، میکرو فیلم و میکروفیش و محل خواندن آنها نیز از دیگر وسایل آموزشی هستند. بعضی از متخصصین و کتابداران معتقدند کتاب و نشریه و وسایل جدید آموزشی باید همه در یکجا مستقر باشند و به عقیده برخی بهتر است مواد کتابی با مواد غیر کتابی از هم جدا باشند . یکی دیگر از ویژگی ها ی کتابخانه های دانشگاهی تخمین و تعیین تعداد کتابهایی است که در ساختمان کتابخانه جای می گیرد . استاندارد متوسط برای هر قفسه یک طرفه بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ جلد کتاب و برای هر قفسه دو طرفه ۲۵۰ جلد است .
در یک کتابخانه دانشگاهی مطلوب باید منابع و تجهیزات زیر طوری در معرض دید و دسترس مراجعه کننده باشد که به محض ورود به کتابخانه دیده شوند .
۱ : فهرست برگه ای ، ۲ : میز امانت ؛ ۳ : بخش کتابهای ذخیره ؛ ۴ : نشریات روز ؛ ۵ : مجموعه مرجع ؛ ۶ : پله ها و آسانسور .
طبق استانداردهای انجمن کتابداران آمریکا جای نشستن در کتابخانه های دانشکده باید حداقل یک سوم تعداد دانشجویان دانشکده باشد . بعضی ها معتقدند تعداد صندلی ها ی کتابخانه برای دانشجویان دانشکده باید ۲۵ تا ۴۰ درصد تعداد کل آنها باشد .
محل نشستن خواننده / هر خواننده ۲٫۳۴ متر مربع .
جا برای نگه داشتن کتاب / هر ۱۰۰۰ جلد ۴٫۵۶ متر مربع .
جا برای مجلات جلد شده / هر ۱۰۰۰ متر ۹٫۳۵ متر مربع .
در مورد نشریات فرض بر این است که یک چهارم نشریات نمایش است و سه چهارم بقیه در مخزن نگهداری می شود . نظریه دیگری می گوید فضای لازم برای نیازمندی های مدیریت و بخش اداری کتابخانه ۱۸ درصد کل زیر بنای ساختمان است . برای هر ۴ دانشجوی رشته هنر و علوم انسانی یک صندلی و برای هر ۱۱ دانشجوی علوم یک صندلی و یا به طور کلی برای هر ۶ دانشجو بدون توجه به رشته تحصیلی یک صندلی و فضای مورد نیاز برای هر صندلی ۲٫۴ متر مربع پیشنهاد شده است . از آنجا که هدف و نقش دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی توسعه و گسترش یافته ، و هر روز در حال گسترش بیشتر است ، اولیا و روسای دانشگاه ها و دانشکده ها نا گریز به تجدید نظر در استانداردها شده اند ، زیرا دامنه فعالیت ها ، هدف ها و وظایف آنها وسیع تر شده و دانشجویان دوره های عالی و تحقیقاتی به فضای بیشتری نیاز پیدا کرده اند.
در کنفرانس ایفلا ، سال ۱۹۹۶ تجدید نظرهایی در استاندارد کتابخانه های دانشگاهی به عمل آمده است :
۱ : فضای مورد نیاز هر دانشجو از ۲٫۳۹ متر مربع به ۴٫۵ متر مربع افزایش می یابد .
۲ : با تغییر و تحول در نوع آموزش و استفاده از تکنولوژی های اطلاع رسانی میزهای مطالعه و پژوهش باید بزرگ تر شوند . به جای اندازه های ۶۰۰ در ۹۰۰ میلیمتر اندازه های ۸۰۰ در ۱۲۰۰ میلیمتر توصیه شده است .
۳ : اندازه نور طبیعی یا مصنوعی بر روی هر میز مطالعه حداقل ۵۰۰ لوکس باشد .
۴ : درجه حرارت در هماهنگی با تکنولوژی های اطلاع رسانی ۲۱ – ۲۴ درجه سانتی گراد و رطوبت ۵۵ تا ۶۵ درجه.
۵ : تغییر هوا در فضاهای اطلاع رسانی ماشینی ۲ ولوم ساعت است .
۶ : تجهیزات کاهش سر و صدا ۴۵-۵۵ دسی بل است .