h

-۰.۵۷۰۵۸

λ۱

۳.۲۳۹۴)۱/A(

λ۲=λ۳

۱.۳۲۵۸)۱/A(

۴-۲-پتانسیل لنارد –جونز:
پتانسیل لنارد-جونز یک پتانسیل تقریبی برای توصیف برهم‌کنش میان دو ذره (اتم یا مولکول) است که در فاصله‌های دور نیروی رباینده و در فاصله‌های نزدیک نیروی راننده دارند. نیروی رباینده معمولاً نیروی واندروالسی و نیروی راننده، نیروی رانش ناشی از هم‌پوشانی ابر الکترونی دو ذره است (نیروی پاؤلی که از اصل طرد پاولی می‌آید). رابطه ریاضی این پتانسیل به شکل زیر است:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

(۴-۲):
در این رابطه  نشان‌گر عمق چاه پتانسیل است و  فاصله‌ای است که در آن پتانسیل صفر می‌شود. این پارامترها را معمولاً با برازش داده‌های آزمایشگاهی تعیین می‌کنند یا از محاسبات دقیق در شیمی کوانتومی به دست می‌آورند. پتانسیل لنارد-جونز را گاهی پتانسیلL-J‎‎ یا پتانسیل ‎۶-۱۲‎ هم می‌نامند.
این پتانسیل فقط یک تقریب است و از نظریه ی بنیادی‌تری به دست نیامده است. توان ۱۲ در جمله ی نخست فقط برای افزایش سرعت محاسبات برگزیده شده است(  توان دوم  است). با این حال، پتانسیل لنارد-جونز به‌خاطر سادگی‌اش اغلب برای مدل‌سازی خواص گازها و مولکول‌ها به کار می‌رود و تقریب خوبی به‌ویژه برای گازهای نجیب است.
روش‌های تازه‌تری نیز برای توصیف دقیق‌تر برهمکنش میان مولکول‌ها پیشنهاد شده‌اند مانند معادله ی استوک-میریا معادله ی چندگانه. روش‌های شیمی کوانتومی مانند نظریه اختلال مولر-پلِسِت، روش خوشه ی جفتیده یا پتانسیل کامل برهمکنش به نتایج بسیار دقیق‌تری می‌انجامند، ولی توان محاسباتی بیشتری را نیز می‌طلبند.نمودار(۴-۱): نمودار پتانسیل لنارد-جونز می باشد.
(شکل۴-۱):پتانسیل لنارد-جونز
۴-۳- میدان نیروی چارم
میدان نیروی چارم برای مولکولهای زیستی نظیر پروتئین ها، DNA،RNA و غیره توسعه داده شده است. نسخه های متفاوتی از این میدان نیرو در دسترس است. نسخه CHARMM19 برای مدل UNITED-ATOM که در آن هیدروژن ها در نظر گرفته نمی شوند توسعه داده شده و نسخه های CHARMM22 و CHARMM27برای مدل All-atom گسترش یافته است. جهت بدست آوردن بار جزیی اتم ها در این میدان نیروها، از محاسبات شیمی کوانتومی هنگامی که ترکیب مورد نظر با آب برهمکنش می کند استفاده می کنند. CHARMM27 پارامترهای مربوط به مدل آب TIP3P را در خود دارد.CHARMM27 برای شبیه سازی DNA، RNA و lipids مورد استفاده قرار می گیرد[۴۶-۴۷]. بعضی مواقع نیاز است برای شبیه سازی یک سیستم همانند پروتئین – دی ان آ از ترکیب این میدان نیروها استفاده کنیم. میدان نیرو برای بعضی از ترکیبات مانند شکر، ترکیبات فلوئوردار نیز سایت چارم قابل دریافت است. ممکن است میدان نیروی چارم در بعضی از بسته های دینامیک مولکولی که آن را پشتیبانی می کنند استفاده گردد [۴۸]. لمپس یکی از آنها است و می توان با بهره گرفتن از ابزارهایی که در آن وجود دارد از این میدان نیرو استفاده کرد. در سال ۲۰۰۹، برای مولکولهای دارو-گونه یک میدان نیرو بنام CGenFF معرفی شد که از سایت چارم قابل دانلود است. قابل ذکر است که این میدان نیرو برای دانلود رایگان است. این میدان نیرو گستره وسیعی از مولکولها زیستی و دارو-گونه را پوشش می دهد[۴۹-۵۰]. به طور کلی میدان نیرو برای پوشش دادن هر ترکیبی ازگروه های شیمیایی طراحی شده اند.که این مسئله با کاهش دقت و صحت برای نمایش هر زیر گروه خاصی از مولکول هاهمراه است. به کاربران بارها و بارها در وب سایت چارم هشدار داده می شود که از میدان نیروی CGenFF برای مولکول هایی که قبلاً برای آنها میدان نیرو تعریف شده است استفاده نکنند (همانند پروتئین ها، اسید آمینه ها و غیره)[۵۱-۵۲].
میدان نیروی چارم از سایت زیر (بصورت رایگان) قابل دسترس است:
http://mackerell.umaryland.edu/charmm_ff.shtml
۴-۴- ویژگی ها و قابلیت های برنامه لمپس
لمپس یک کد دینامیک مولکولی کلاسیک می باشد که گروهی از ذرات مایع گاز یا جامد را مدل می کند. لمپس می تواند سیستم های اتمی، مواد معدنی، زیستی پلیمری و درشت دانه ها را با بهره گرفتن از انواع میدان نیروها و شرایط مرزی شبیه سازی کند. برنامه لمپس به طور موثر در تک پردازنده لپ تاپ اجرا می شودو برای کامپیوترهای parallel طراحی شده است. لمپس می تواند روی هر ماشین parallel که برنامه C++ را کامپایل می کند و (MPI( message-passing library را پشتیبانی می کند اجرا شود. لمپس می تواند سیستم های با چند ذره تا میلیون ها یا بیلیون ها ذره را مدل کند. متن آزاد است و می توان بنابر کار مخصوص که مورد نظر می باشد به آن برنامه ایی را افزود یا اینکه برنامه های آن را ویرایش نمود. نسخه جاری لمپس باC++ نوشته شده است. نسخه های قبلی در F77 و F99 نوشته شده بودند. به طورکلی لمپس معادلات حرکت نیوتن برای مجموعه ای از اتم ها ،مولکول ها یا ذرات ماکروسکوپی که برهمکنش می کنند با نیروهای کوتاه یا بلند مدت با انواع ابتدایی یا شرایط مرزی برهمکنش می کنند را ادغام می کند. پتانسیل هایی که توسط لمپس پشتیبانی می شود شامل گروه وسیعی از پتانسیل ها می باشد و همه ی آن ها نرم می باشند. در ماشین های موازی لمپس از تکنیک های فضایی تجزیه برای تقسیم بندی دامنه شبیه سازی به زیر دامنه های سه بعدی کوچک، که هر کدام از آنها به یک پردازنده اختصاص داده شده است استفاده می کند. در طول شبیه سازی می توان جعبه را تغییر شکل داد. خروجی هم به شکل های مختلفی وجود دارد و اطلاعات در فایل log ذخیره می شود. لمپس یک نرم افزار پر کار آمد برای سیستم هایی می باشد که ذرات در یک جعبه مستطیل شکل سه بعدی با چگالی تقریباً یکنواخت پر می شوند.
۴-۵- نرم افزار پکمول
یک پیکربندی اولیه مناسب برای شبیه سازی دینامیک مولکولی شامل آرایش مولکول های توزیع شده در فضا است به گونه ای که ساختار سیستم شبیه سازی را نمایش دهد. برای اینکه سیستم شبیه سازی توسط نیروهای دافعه بزرگی که ناشی از همپوشانی اتم ها ظاهر است دچار اختلال نشود، نیاز داریم اتم ها را در یک فاصله مطمئن از هم قرار دهیم تا همپوشانی اتفاق نیفتد. بدست آوردن این چنین آرایش در فضای سیستم شبیه سازی، خود یک مساله است. این مساله را با بهره گرفتن از توسعه یک کد حل شده است، که می تواند میلیون ها اتم را با یک فاصله مفروض از هم در آرایش و ناحیه های دلخواه قرار دهد. ناحیه ها می تواند کروی، بیضی گون، استوانه، صفحه و جعبه باشد. کاربر برای استفاده از این کد، بایستی هر نوع ساختار ملکولی را داشته باشد. برنامه ساده ای که نمونه آن در زیر آورده شده است می تواند پیکربندی اولیه را بدست آورد.
tolerance 2.0
filetype pdb
output mixture.pdb
structure water.pdb
number 1000
inside box 0. 0. 0. 40. 40. 40.
end structure
structure urea.pdb
number 400
inside box 0. 0. 0. 40. 40. 40.
end structure
این برنامه ساده، جعبه ای مکعب شکل به ابعاد ۴۰ آنگستروم را در نظر می گیرد و در داخل آن بصورت تصادفی، ۱۰۰۰ ملکول آب و ۴۰۰ ملکول اوره قرار می دهد و در یک فایل خروجی از نوع pdb با نام mixture.pdb قرار می دهد.
پکمول نسخه لینوکسی و نسخه ویندوزی دارد که هر دو از سایت زیر قابل دانلود است. این کد رایگان می باشد.
http://www.ime.unicamp.br/~martinez/packmol
فصل ۵:
شبیه سازی و نتایج
۵-۱- مقدمه:
حال می خواهیم نتایجی که ازاین شبیه سازی به دست آورده ایم را توضیح دهیم.برای آغاز شبیه سازی ابتدا باید سیستم مورد نظر را تعریف کنیم و پتانسیل هایی را که برای اتم ها در نظر گرفته شده را مشخص کنیم. کارهایی که باید انجام دهیم: تعیین ابعاد جعبه شبیه سازی، گام زمانی، لیست همسایه ها و شرایط مرزی و…..است. در اینجا دو فایل ورودی و فایل داده ها را داریم. فایل داده شامل: مختصات اتم ها، بار و جرم اتم ها، پیوندها ، زاویه ها، ایمپراپرها و دایهدرال ها است و اما فایل ورودی شامل مشخصات راه اندازی می باشد. وقتی که فایل داده بوسیله فایل ورودی فراخوانی شد شبیه سازی گام به گام جلو رفته و داده های به دست آمده در فایل هایی ذخیره می شود. در آخر از طریق داده هایی که به دست می آیند نمودارهای مطلوب را رسم می کنیم و از طریق این نمودارها رفتار کمیت های مورد نظر در این پایان نامه را تفسیر خواهیم کرد.

۳-۲- مدل­سازی سیستم تولید در برنامه­ ریزی و زمانبندی

بهتر است در ابتدا یک محیط تولیدی عمومی را فرض کنیم و سپس نقش برنامه­ ریزی و زمانبندی را در آن توصیف نماییم. سفارشاتی که به یک سیستم تولیدی ارائه می­شوند باید به کارهایی^[۳۸] با زمان­های سررسید معین تبدیل شوند. هرکدام از این کارها باید در یک مرکزکاری^[۳۹] مشخص روی تعدادی ماشین با ترتیب یا توالی از پیش طراحی شده­ای اجرا شوند. از آنجایی که هرکدام از ماشین­ها ممکن است در مقاطع زمانی خاصی درگیر انجام کار باشند، اجرای هرکدام از کارها ممکن است بعلت مشغول بودن ماشین­های مربوطه با تأخیر مواجه شود. رویدادهای ناخواسته­ای در کارگاه مانند خرابی ماشین(ها)، زمان­های کار طولانی­تر از انتظار و غیره می­توانند برنامه زمانبندی اجرای کارها را با مشکل مواجه کنند. در چنین محیط­هایی تهیه یک برنامه زمانی دقیق و کامل می ­تواند به کارایی و کنترل بهتر عملیات کمک کند.
کارگاه تنها قسمتی از سازمان که تحت تأثیر فرایند زمانبندی قرار دارد نیست. فرایند زمانبندی همچنین با فرایند برنامه­ ریزی تولید – که برنامه ­های میان مدت و دراز مدت تولید را برای سازمان مشخص می­ کنند – در ارتباط تنگاتنگ است. تصمیم ­گیری­هایی که دراین سطح از سازمان گرفته می­ شود ممکن است بر برنامه ­های زمانبندی کارگاهی نیز مستقیماً تأثیر گذار باشند. شکل ۳-۱ نمودار جریان اطلاعات را در یک سیستم تولیدی نوعی نمایش می­دهد [۹].
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

سیستم زمانبندی تولید دارای سه نوع ورودی است. سفارش مشتری (یا محصولاتی که باید تولید شوند)، برنامه تولید (هرکدام از عملیات مورد نیاز برای تولید هر محصول باید روی چه منبع یا منابعی اجرا شوند)، وضعیت منابع با توجه به محدودیت­ها و قیود کارگاه. سفارش مشتری دارای خصوصیات نوع محصول، تعداد یا مقدار و زمان تحویل می­باشد. برنامه تولید باید مشخص کننده روتینگ^[۴۰] تولید محصول و تخمین زمان یا هزینه استاندارد تولید هر عملیات در روتینگ بر روی منبع مقتضی است. خروجی سیستم زمانبندی تولید، ترتیب زمانی اجرای عملیات برای تولید محصول یا محصولات نهایی در قالب گانت چارت^[۴۱] است که در آن دقیقاً مشخص شده که هر کدام از عملیات بر روی کدام یک از منابع و با چه زمان­های آغاز و پایانی اجرا می­شوند.
در تولید، سیستم­های برنامه­ ریزی و زمانبندی باید با فرایندهای دیگر تصمیم ­گیری سازمان در تعامل باشند. یک فرایند بسیار عمومی در این زمینه برنامه­ ریزی مواد (MRP)^[42] است. هنگامی که زمانبندی عملیات در حال برنامه­ ریزی است، مهم است که تمام مواد خام و منابع مورد نیاز در زمان مقتضی فراهم باشند. زمان­های برنامه­ ریزی شده اجرای کار باید توسط سیستم برنامه­ ریزی و زمانبندی و با هماهنگی سیستم MRP بدست آیند.
سیستم­های MRP بطور معمول دارای جزئیات نسبتاً کمی از برنامه اجرای کارها هستند. هر کار، دارای یک ساختار مواد (BOM)^[43] است که قطعات و مواد مورد نیاز برای انجام عملیات تولید را مشخص می­سازد. سیستم MRP انبار مربوط به هرکدام از قطعات یا مواد را زیرنظر دارد. بعلاوه زمان سفارش هرکدام از قطات را نیز معین می­ کند. در سازمان­هایی که هیچ سیستم برنامه­ ریزی و زمانبندی وجود ندارد، عمدتاً به برنامه MRP بسنده می­ شود. بدیهی است که یک سیستم تولیدی پیچیده نمی­تواند به برنامه حاصل از MRP بسنده کند. در چنین سازمان­هایی، وجود یک سیستم برنامه­ ریزی وزمانبندی عملیات، ضروری است.
امروزه کارخانجات تولیدی مدرن از سیستم­های اطلاعات تولید^[۴۴] که شامل شبکه­ ای از کامپیوترهای بهم پیوسته و پایگاه­های داده^[۴۵] مختلف است استفاده می­ کنند. کامپیوترهای محلی،
شکل ۳-۱: نمودار جریان اطلاعات در یک سیستم تولیدی [۹]
ایستگاه­های کاری و ترمینال­های ورود اطلاعات به سرورهای مرکزی یا پایگاه­های داده مرتبط هستند و از داده ­های ثبت شده استفاده یا داده ­های جدید را ثبت می­ کنند. برنامه­ ریزی و زمابندی هم توسط یکی از کامپیوترهای مستقر در این شبکه انجام می­گردد. هرکدام از ترمینال­های شبکه می­توانند از اطلاعات برنامه­ ریزی و زمابندی استفاده کنند و همچنین نقش اساسی در ثبت رویدادهای کارگاه مانند تغییرات در وضعیت ماشین­ها، کارها و انبار ایفا کنند.
در سیستم­های امروزی­تر، کلیه فرایندها و جریان­های اطلاعات سازمان در یک سیستم یکپارچه اطلاعاتی تحت عنوان Enterprise Resource Planning System مجتمع شده و امکانات وسیعی در کنترل، تصمیم ­گیری و ارزیابی فرایندها، از بالاترین سطوح سازمان و زیرمجموعه­های آن و حتی تأمین­کنندگان و مشتریان تا جزئی­ترین سطوح فعالیت در سازمان را در اختیار قرار می­ دهند.

۳-۳- کارها، ماشین­ها و کارگاه­ها

در این بخش تعاریف پایه­ای و نمادهای استفاده شده در مدل­سازی مسئله برنامه­ ریزی و زمانبندی شرح داده شده است. در تمام این پایان نامه تعداد کارها با و تعداد ماشین­ها با نمایش داده شده است. زیرنویس­های برای نشان دادن اندیس کار و زیرنویس­های برای نشان دادن اندیس ماشین استفاده شده ­اند.
زمان کار^[۴۶] (): زمان کار نشان دهنده مدت زمانی است که انجام کار روی ماشین بطول می­انجامد. درصورتی­که زمان کار به ماشین وابسته نباشد از زیر نویس صرف­نظر کرده و آن را با نمایش می­دهیم. نرخ تولید یک ماشین برهمین اساس بصورت تعریف می­ شود که بیانگر تعداد دفعات انجام کار در واحد زمان است.
زمان ورود^[۴۷] (): زمان ورود کار زمانی است که کار به سیستم وارد می­ شود؛ یعنی زودترین زمانی که کار می ­تواند آغاز شود را زمان ورود آن کار می­نامند.
زمان تحویل^[۴۸] (): زمان تحویل زمانی است که نتیجه انجام کار باید به مشتری تحویل داده شود یا به بیان دیگر زمانی است که انجام کار در آن باید خاتمه یافته باشد. زمان خاتمه انجام کار می ­تواند دیرتر از زمان تحویل آن باشد اما باعث ایجاد جریمه^[۴۹] می­ شود. درصورتی­که زمان تحویل بطور قطع باید رعایت شود، به این زمان، مهلت^[۵۰] گفته می­ شود.
وزن کار (): وزن یک کار در واقع یک ضریب اولویت برای آن کار است که بیانگر اهمیت اجرای آن کار در مقایسه با کارهای دیگر در سیستم است.
چهار مشخصه­ای که در بالا ذکر شدند، اطلاعات ایستا بودند چراکه به زمانبندی انجام شده وابسته نیستند. در مقابل این مشخصات، اطلاعاتی که ثابت نبوده و به زمانبندی وابسته هستند اطلاعات پویا نام دارند. در ادامه به چند مورد از مهم­ترین اطلاعات پویا می­پردازیم.
زمان شروع (): زمان شروع ، زمان آغاز اجرای کار روی ماشین است و در صورتی­که زیرنویس در آن نیامده باشد، به معنی زمان شروع اولین عملیات^[۵۱] مربوط به کار در سیستم است.
زمان تکمیل (): زمان تکمیل ، زمان خاتمه اجرای کار روی ماشین است و درصورتی­که زیرنویس در آن نیامده باشد، به معنی زمان تکمیل آخرین عملیات مربوط به کار در سیستم است.
یکی از مشخصه­های مهم در مدل زمانبندی، جانمایی ماشین­ها در سیستم است. چندین جانمای مهم در طراحی کارگاه برای ماشین­ها وجود دارد که در ادامه به آن­ها اشاره می­ شود.
مدل تک ماشین^[۵۲]: بسیاری از سیستم­های تولید می­توانند بعنوان یک مدل تک ماشین درنظر گرفته شوند. بعنوان مثال اگر در یک سیستم چند ماشین، یک ماشین بعنوان گلوگاه سیستم مطرح باشد، تنها همان ماشین تعیین کننده عملکرد سیستم زمانبندی در سیستم خواهد بود. در چنین شرایطی منطقی است که ابتدا ماشین گلوگاه سیستم در مرحله اول برنامه­ ریزی و زمانبندی شده و ماشین­های دیگر به طبع آن در مراحل بعدی قرار بگیرند. این راه حل ایجاب می­ کند که در مرحله اول مسئله برنامه­ ریزی و زمانبندی به یک مدل تک ماشین تقلیل پیدا کند. مدل تک ماشین همچنین در سیستم­هایی که دارای پیچیدگی بسیار زیاد هستند کاربرد دارد. در این سیستم­ها معمولاً سعی می­ شود که مسئله بزرگ مورد مطالعه به چندین مسئله تقلیل یافته کوچکتر (مانند مسئله زمانبندی مدل تک ماشین) شکسته شده و سپس حل شود.
مدل ماشین­های موازی^[۵۳]: یکی از تعمیم­های مدل تک ماشین بصورت مجموعه ­ای از ماشین­هاست که بصورت موازی در کنار هم کار می­ کنند. تعداد زیادی از سیستم­های تولیدی از تعدادی مراکز کاری تشکیل شده ­اند که هر کدام از آن­ها شامل تعدادی ماشین موازی هستند. در اغلب موارد ماشین­های موجود در یک مرکز کاری مشابه هستند، و بدین ترتیب یک کار که به مرکز کاری وارد شده است می ­تواند روی هرکدام از آن ماشین­ها اجرا شود. دلایلی که در اهمیت توجه به مدل تک ماشین مطرح شدند می­توانند درمدل ماشین­های موازی هم مطرح باشند. مثلاً اگر در یک سیستم با چندین مرکز کاری، یکی از مراکز گلوگاه اجرای فرایندهای سیستم باشد، می­توان آن ­را بعنوان یک مرکز کاری با ماشین­های موازی فرض کرده و برنامه­ ریزی و زمانبندی را ابتدا برای آن و سپس برای باقی مراکز کاری انجام داد.
باید به این نکته توجه داشت در مدل ماشین­های موازی لزوماً همواره تمام ماشین­ها مشابه نیستند مثلاً برخی ماشین­های مجموعه ممکن است قدیمی­تر باشند و درنتیجه سرعت یا کیفیت اجرای کارها روی این ماشین­ها کمتر از سرعت یا کیفیت اجرای همان کارها روی ماشین­های دیگر از همان نوع باشد.
مدل جریان کارگاهی ^[۵۴]: در بسیاری از سیستم­های تولیدی، خصوصاً تولید کنندگان محصولات مونتاژی، اجرای هر کار مستلزم انجام تعدادی عملیات پشت سر هم روی تعدادی ماشین است. درصورتی که روتینگ همه کارها یکسان باشند یعنی همه کارها برای اجراشدن به ترتیب یکسان از ماشین­های یکسانی عبور کنند، به آن جریان کارگاهی گفته می­ شود. در چنین سیستمی، ماشین­ها بصورت سری قرار داشته و با هم راه ­اندازی می­شوند. هر کار پس از اجرا شدن روی یک ماشین به صف انتظار اجرای ماشین بعدی منتقل می­ شود. یک تعمیم از مدل جریان کارگاهی، مدل جریان کارگاهی منعطف^[۵۵] است. جریان کارگاهی منعطف دارای تعدادی مراحل مختلف است که هر کدام از مراحل شامل تعدادی ماشین موازی هستند و در مجموع شیوه ارتباط مراحل مختلف بصورت یک جریان کارگاهی است. در هرکدام از مراحل، این انعطاف وجود دارد که کار رسیده بتواند روی هرکدام از ماشین­های آن مرحله اجرا شود.
مدل کار کارگاهی^[۵۶]: در برخی کارگاه­ها، کارهای رسیده دارای روتینگ­های متفاوتی هستند. در نتیجه هر کار برای اجرا شدن باید از ماشین­های مشخصی که در روتینگ آن معین است عبور کند. چنین مدلی را مدل کار کارگاهی نامیده اند. در واقع مدل جریان کارگاهی حالت خاصی از مدل کار کارگاهی است که در آن تمام کارها دارای روتینگ یکسان هستند. یک تعمیم از مدل کار کارگاهی، مدل کار کارگاهی منعطف^[۵۷] است. در این مدل، هر کار می ­تواند روی یک یا چند ماشین اجرا شود. بنابراین در مدل کار کارگاهی منعطف، پیش از زمانبندی اجرای عملیات باید معین شود هر کار روی کدام ماشین اجرا گردد.
مدل زنجیره تأمین^[۵۸]: این مدل، یک مدل سطح بالا است که در آن یک محیط تولیدی به شبکه­ ای از اجزای بهم مرتبط تقسیم می­ شود که هرکدام از این اجزا خود دارای یک مدل کار کارگاهی (منعطف) یا جریان کارگاهی (منعطف) هستند.

۳-۴- معیارهای کارایی در زمانبندی تولید

در عمل از معیارهای کارایی مختلفی برای برنامه­ ریزی و زمانبندی در سیستم­های تولیدی استفاده می­ شود اما در واقع همگی این معیارهای کارایی ترکیبی از تعدای معیار پایه هستند. در ادامه به چند نمونه از معیارهای پایه­ای و معروف در بررسی عملکرد سیستم­های زمانبندی تولید اشاره می­گردد.
معیارهای توان عملیاتی^[۵۹] و Makespan: در بسیاری از سیستم­های تولیدی، افزایش میزان توان عملیاتی یکی از مهمترین معیارهایی کارایی برنامه­ ریزی به شمار می­رود تا جایی که در بسیاری از موارد عملکرد مدیران براساس میزان بهبود در این معیار اندازه ­گیری می­ شود. زمان throughput یک قطعه، مدت زمانی است که طول می­کشد تا آن قطعه از سیستم عبور کند. توان عملیاتی یک سیستم تولیدی که برابر نرخ خروجی آن نیز است، بر اساس ظرفیت ماشین­های گلوگاه­ها (یعنی ماشین­های دارای کمترین ظرفیت) مشخص می­ شود. بنابراین بیشینه کردن میزان توان عملیاتی یک سیستم تولیدی معادل بیشینه کردن ظرفیت تولید ماشین­های گلوگاه سیستم است.
معیار Makespan زمانی مهم ارزیابی می­ شود که تعداد کارها محدود باشد. Makespan که با نشان داده می­ شود عبارت از زمانی است که آخرین کار خاتمه پیدا کند.
که در آن زمان خاتمه کار است. معیار Makespan شباهت زیادی به معیار توان عملیاتی دارد.
معیارهای وابسته به زمان تحویل^[۶۰]: تعداد زیادی معیار کارایی وابسته به زمان تحویل کار وجود دارد که در ادامه به برخی از آن­ها اشاره شده است.
اغلب سیستم­های زمانبندی براین اساس ایجاد می­شوند که دیرشدگی^[۶۱] انجام کارها را به حداقل برسانند. دیرشدگی انجام یک کار بصورت زیر تعریف می­ شود:
که در آن زمان تحویل کار است. حداکثر دیرشدگی در یک سیستم بصورت زیر تعریف می­ شود:
کمینه­سازی بیشینه دیرشدگی معادل کمینه­سازی دیرشدگی مربوط به بدترین شرایط کارایی در سیستم زمانبندی است.
معیار کارایی دیگری که در این زمینه قابل توجه است، تعداد کارهای دیرکرد^[۶۲] است. دیرکرد با رابطه زیر بدست می ­آید:
مجموع دیرکرد کارها بعنوان یک معیار کارایی سیستم زمانبندی نیز بصورت تعریف می­ شود.
هزینه­ های برپایی^[۶۳]: اغلب هنگامی که قصد داریم به بیشینه­سازی توان عملیاتی یا کمینه­سازی Makespan بپردازیم، باید به کمینه بودن هزینه­ های راه ­اندازی کارها نیز توجه لازم را داشته باشیم. باید توجه داشت که هزینه­ های راه ­اندازی لزوماً متناسب با زمان­های راه ­اندازی نیستند. بعنوان مثال هزینه­ های راه ­اندازی برای ماشینی که دارای ظرفیت بسیار زیادی است، قابل توجه نیست حتی اگر این راه ­اندازی شامل به هدر رفتن منابع یا زمان زیادی شود.
هزینه­ های انبارداری کالای درجریان ساخت^[۶۴]: هدف مهم دیگر در یک سیستم زمانبندی کمینه کردن هزینه­ های نگهداری و انبارداری کالای در جریان ساخت (WIP) است. WIP باعث افزایش هزینه­ های نقل و انتقال می­ شود ضمن آن­که WIPهای قدیمی­تر همواره در معرض آسیب­های ناشی از نقل و انتقال و نگهداری قرار دارند. معیار دیگری که می ­تواند بعنوان جایگزین WIP مورد استفاده قراربگیرد میانگین زمان throughput است. کمینه­سازی میانگین توان عملیاتی، با وجود سطح خروجی ثابت، باعث کاهش WIP خواهد شد. همچنین کمینه­سازی زمان throughput وابستگی نزدیکی به کمینه­سازی مجموع زمان­های تکمیل کارها یعنی دارد. هدف شرح داده شده اخیر، معادل کمینه­سازی میانگین تعداد کارهای سیستم نیز می­باشد.
هزینه­ های انبارداری محصول نهایی^[۶۵]: کمینه­سازی هزینه­ های انبارداری محصولات تولید شده نیز یکی دیگر از اهداف مهم در سیستم­های زمانبندی محسوب می­گردد. درصورتی­که سیستم تولیدی از نوع ساخت-براساس-سفارش^[۶۶] باشد، آنگاه هزینه­ های انبارداری محصول معادل هزینه­ های تعجیل^[۶۷] در تولید خواهند بود. در سیستم­های Just-In-Time معمولاً کمینه­سازی مجموع تعجیل کارها بعنوان یک هدف مهم مطرح است. چرا که در یک سیستم JIT بدلیل اجتناب از هزینه­ های نگهداری و رسیدگی نباید کارها زودتر از موعد انجام شوند.
هزینه­ های انتقال^[۶۸]: در سیستم­هایی که شامل بخش­های تولیدی مجزا و دور از هم هستند، هزینه­ های انتقال کالاها بین مراکز کاری می ­تواند قسمت چشم­گیری از هزینه­ های تولید باشد. از این روی کاهش هزینه­ های انتقال نیز می ­تواند از جمله اهداف مهم سیستم­های برنامه­ ریزی و زمانبندی محسوب گردد.

۳-۵- مدلسازی ریاضی مسأله زمانبندی کار کارگاهی منعطف^[۶۹]

مسائل زمانبندی در تمام حوزه ­های علوم از مهندسی کامپیوتر گرفته تا اقتصاد وجود داشته و نقش مهمی دارند. اغلب مسائل زمانبندی، از نوع مسائل بهینه­سازی ترکیبیاتی پیچیده هستند که حل آن­ها در حوزه زمان بوسیله الگوریتم­هایی که دارای پیچیدگی زمانی چندجمله­ای هستند ناممکن است. در میان این مسائل، زمانبندی کار کارگاهی منعطف یکی از پیچیده­ترین مسائل بهینه­سازی ترکیبیاتی است.
زمانبندی کار کارگاهی منعطف یکی از مباحث مهم در مدیریت تولید و همچنین بهینه­سازی ترکیبیاتی است. ثابت می­ شود که بدلیل پیچیدگی­های محاسباتی بسیار زیاد، غیرممکن است که بتوان جواب بهینه چنین مسأله­ای را در مقیاس­های عملی با روش های متداول در بهینه­سازی ترکیبیاتی بدست آورد. برای حل مسأله زمانبندی در محیط کارگاهی دو رویکرد وجود دارد: رویکرد سلسله مراتبی^[۷۰] و رویکرد یکپارچه^[۷۱]. در رویکرد سلسله مراتبی، تخصیص وظایف به ماشین­ها و توالی عملیات روی ماشین­ها بطور جداگانه بررسی و حل می­شوند. در رویکرد یکپارچه، تخصیص وظایف و توالی عملیات توأمان مورد توجه و حل قرار می­گیرند. از آنجایی که مسأله زمانبندی کار کارگاهی منعطف یک مسأله NP-hard است روش بکار گرفته شده در این پایان نامه یک روش مکاشفه­ای^[۷۲] مبتنی بر همکاری تعدادی عامل­های واکنشی ساده و تکامل آن­ها در جهت جستجوی جواب(های) بهینه است.
در مسأله کلاسیک زمانبندی کارگاهی^[۷۳]، اجرای تعداد کار روی ماشین مستقل زمانبندی می­ شود. برای هر کار مسیر^[۷۴] اجرا، بطور کامل مشخص و معین است. همه ماشین­ها از لحظه صفر تا انتهای کارها آماده هستند و کارها بدون هیچگونه رقابتی برای در اختیار گرفتن ماشین­ها اجرا می­شوند. مسأله عمومی زمانبندی کارگاهی یک مسأله شدیداً NP-hard است. امروزه انعطاف­پذیری ماشین­ها و خطوط تولید در صنایع نیازمند سیستم­هایی برای برنامه­ ریزی چنین شرایطی است. مسأله زمانبندی کار کارگاهی منعطف تعمیمی از مسأله زمانبندی کارگاهی عمومی که در بالا شرح داده شد است که در آن فرض می­ شود که به ازای هر عملیات، حداقل یک نوع ماشین برای اجرای آن در کارگاه وجود دارد. بنابراین زمانبندی کار کارگاهی منعطف علاوه بر مسأله زمانبندی شامل یک زیر مسأله تخصیص وظایف برای تخصیص هر کدام از عملیات به یکی از ماشین­هایی که قابلیت اجرای آن­را دارند نیز می­باشد. بنابراین مسأله زمانبندی کار کارگاهی منعطف دارای دو مشکل است: یکی تخصیص هرکدام از عملیات به ماشین مقتضی و دوم زمانبندی آن­ها در جهت حداقل سازی یک یا تعدادی از توابع هدف^[۷۵] معین از پیش تعریف شده.
مدل ریاضی مسأله زمانبندی کار کارگاهی منعطف در این تحقیق بصورت زیر درنظر گرفته شده است. در این مدل ماشین و کار^[۷۶] تعریف شده است. هر کار شامل تعدادی عملیات است که با نمایش داده میشوند که در آن اندیس کار مربوطه و اندیس عملیات مربوط به کار ام است و تعداد عملیات مربوط به کار ام می­باشد. درنتیجه نشان دهنده عملیات ام از کار ام است. بهمین ترتیب مجموعه ماشین­ها با نمایش داده می­ شود. مجموعه ­ای از ماشین­هایی را که می­توانند عملیات را انجام دهند ­را با نمایش می­دهیم. مجموعه توسط ماتریس با اعضای زیر تعریف می­ شود.
که در آن اندیس ماشین، اندیس کار و اندیس عملیات مربوط به کار است. اجرای هر عملیات روی ماشین به اندازه واحد زمانی بطول خواهد انجامید.
با توجه به تعاریف فوق ماتریس­های زیر را تعریف می­کنیم:

هابرماس در نظریه دموکراسی مشورتی خود discursive democracy)) راه حل آسیب های دموکراسی را در خارج از نهادهای رسمی آن (دولت و نهادهای سیاسی ) و در سطح اجتماعی دنبال می کند. به نظر او دموکراسی علاوه بر شکلی از حکومت شیوه ای از زندگی است. او در نظریه کنش ارتباطی و حوزه عمومی تلاش دارد تمایل ذاتی زندگی روزمره به اجماع عقلانی و شیوه دموکرات زیستن را پیدا کند. از نظر او آرزوی جامعه ای عاری از اجبار و مبتنی بر فرهنگ عمومی دموکراتیک صرفا آرزوی اتوپیایی نیست و می تواند در زندگی روزمره افرادجاری باشد(سیدمن، ۱۳۸۶ : ۱۶۹). کنش ارتباطی از نظر او رایج ترین شیوه کنش بشری است که در آن افراد درگیر ، نه از طریق حسابگری های خود خواهانه بلکه از طریق کنش های تفاهم آمیز هماهنگ می شوند. غایت کنش ارتباطی دستیابی به تفاهم است(هابرماس به نقل از ریتزر،۱۳۷۸: ۲۱۱). از نظر هابر ماس دموکراسی را باید شیوه خاصی دانست که شهروندان توسط آن تصمیمات جمعی و عقلانی اتخاذ می کنند. شیوه ای که از طریق گفت و گوی آزاد در بین افراد و گروه ها به دست می آید. گفت و گویی که همراه با اعتماد به طرف مقابل و مدارا است تا تفاهمی برای یک تصمیم مشترک ایجاد شود. دموکراسی شیوه رفتاری همراه با حدی از اعتماد، مدارا و میل به مشارکت مدنی و اجتماعی است که باید از سطح اجتماعی آغاز شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

دموکراسی گیدنزdialogic democracy)) نیز با وجود تفاوت هایی تحت تاثیر رویکرد تاملی است. از نظر او به وجود آمدن همبستگی اساس توسعه جامعه است. همبستگی که از گفت و گو و تجربه دموکراسی در سطوح اجتماعی جامعه نشات می گیرد. دموکراسی از نظر گیدنز فرایند تامل و مباحثه است که هدف آن همزیستی و مدارای متقابل است. به عقیده او دموکراسی تاملی نه تنها به شفافیت در حوزه رسمی سیاسی بلکه به خارج از نهادهای رسمی و به زندگی روزمره افراد وابسته است. از نظر او دموکراسی باید در کلیه سطوح زندگی جاری شود( Kaspersen, 2000:45).
گیدنز تلاش دارد ابعاد دموکراسی خود را در تجربه زندگی خصوصی و روابط خانوادگی نیز تشریح کند. او شباهت و همانندیهای روابط را در زندگی خصوصی و خانوادگی و سطح سیاسی نمایان می کند. در این رابطه او از خانواده آغاز می کند. او معتقد است رشد خود آئینی و روابط دموکراتیک در متن روابط اجتماعی و خصوصی سرشار از پیامد هایی برای اعمال دموکراتیک در سطوح سیاسی است(کسل، ۱۳۸۷ : ۴۴۰).
تقارنی میان دموکراتیزه کردن زندگی شخصی و امکانات دموکراتیک نظم سیاسی وجود دارد. شرط دموکراسی در حوزه عمومی ممنوعیت استفاده از روش های اقتدار گرایانه در روابط خانوادگی است(کسل،۱۳۸۷: ۴۴۵ ) از نظر او دموکراتیزه کردن زندگی شخصی فرایندی است که کمتر مشهود است تا اندازه ای درست به این دلیل که در حیطه رسمی رخ نمی دهد، اما نتایج آن به اندازه دموکراتیزه کردن در سطوح رسمی اساسی و ژرف است(کسل،۱۳۸۷ : ۴۲۷). خانواده یک نهاد اصلی جامعه مدنی است. سیاست خانواده آزمونی اساسی برای سیاست نوین است. خانواده نقطه تلاقی روند های گوناگونی است که بر کل جامعه تاثیر می گذارند(گیدنز،۱۳۷۸: ۱۰۱ ).
در دو حوزه خصوصی و سیاسی معیار ها به گونه ای شگفت انگیز به هم نزدیک هستند. دموکراسی در سطح رسمی شامل برابری رسمی، حقوق فردی، بحث عمومی درباره مسائل به دور از خشونت و اقتدار است که به جای آنکه صرفا توسط سنت ها مقرر شود با مذاکره و گفت و گو به دست می آید. خانواده دموکراتیک در این ویژگی ها سهیم است. دموکراتیزه کردن در زمینه خانواده به مفهوم برابری، احترام متقابل، استقلال، تصمیم گیری از طریق بر قراری ارتباط و آزادی از خشونت و اقتدار است(گیدنز،۱۳۷۸: ۱۰۵).
تجربه دموکراسی در سطح اجتماعی شهروندان را برای مساعدت و همراهی با دموکراسی در سطح رسمی و سیاسی آماده می کند. تجربه دموکراسی در سطح اجتماعی افق های شناختی افراد را گسترش می دهد، و به تربیت سیاسی شهروندان می انجامد(کسل،۱۳۸۷: ۴۳۰). دنیای امروز به خصوص با گسترش ارتباطات و رسانه ها و تاثیر گذاری آنها شرایط مناسبی را برای آشنا شدن با تجربه های اجتماعی و شیوه های دموکراسی مهیا کرده است(گیدنز،۱۳۷۸: ۱۰۰).
سرمایه اقتصادی
سلسله مراتب ارزشی
میزان دین‌داری
سرمایه فرهنگی
گرایش به دموکراسی
تجربه اجتماعی دموکراتیک
اعتماد اجتماعی
متغیرهای زمینه (سن و جنس)
میزان استفاده از رسانه
مدل نظری پژوهش
فرضیه های پژوهش:
فرضیه های اصلی:
بین سرمایه فرهنگی افراد و گرایش به دموکراسی رابطه وجود دارد. به طوریکه هر چه سرمایه فرهنگی افزایش یابد، میزان گرایش به دموکراسی نیز افزایش می یابد.
بین سرمایه اقتصادی افراد و گرایش به دموکراسی رابطه وجود دارد. به طوریکه هر چه سرمایه اقتصادی افزایش یابد، میزان گرایش به دموکراسی افزایش می یابد.
بین پایگاه اجتماعی افراد و گرایش به دموکراسی رابطه وجود دارد. به طوریکه هر چه پایگاه اجتماعی افراد افزایش یابد، میزان گرایش به دموکراسی افزایش می یتبد.
بین میزان دین داری افراد و گرایش به دموکراسی رابطه وجود دارد.
بین تجربه اجتماعی دموکرات افراد و گرایش به دموکراسی رابطه وجود دارد. به طوری که هرچه تجربه اجتماعی دموکرات افزایش یابد میزان گرایش به دموکراسی نیز افزایش می یابد.
بین سلسله مراتب ارزشی فرد و گرایش به دموکراسی آنان رابطه وجود دارد. به طوری که هرچه گرایش به ارزشهای پسامادی افزایش یابد میزان گرایش به دموکراسی نیز افزایش می یابد.
بین میزان استفاده از رسانه و گرایش به دموکراسی رابطه وجود دارد. به طوری که هرچه میزان استفاده از رسانه افزایش یابد میزان گرایش به دموکراسی افزایش می یابد.
بین اعتماد اجتماعی افراد و گرایش به دموکراسی رابطه وجود دارد.
بین ویژگیهای زمینه ای افراد(سن و جنس) و گرایش به دموکراسی افراد رابطه وجود دارد.
فرضیه های فرعی:
بین سرمایه فرهنگی و تجربه اجتماعی دموکرات افراد رابطه وجود دارد.
بین سرمایه اقتصادی افراد و تجربه اجتماعی دموکرات رابطه وجود دارد.
بین گرایش به دموکراسی و تجربه خانواده دموکرات رابطه وجود دارد.
بین گرایش به دموکراسی و مدارای اجتماعی افراد رابطه وجود دارد.
بین گرایش به دموکراسی و مشارکت اجتماعی افراد رابطه وجود دارد.
بین اعتماد اجتماعی و میزان دین داری رابطه وجود دارد.
فصل سوم
روش تحقیق
مقدمه
هدف فصل روش تحقیق به کار گیری قواعد و شیوه هایی است که برای آزمون تجربی چارچوب نظری به کار می روند. به بیان دقیق تر قواعدی که به کمک آنها، متغیرهای مطرح شده در چارچوب نظری، تعریف می شوند عملیاتی می گردند، در یک جامعه آماری سنجیده می شوند و مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند، تا در نهایت به توان با آزمون فرضیات در مورد اعتبار تجربی چارچوب نظری قضاوت کرد.
به این منظور این فصل با مفهوم سازی و عملیاتی سازی متغیر وابسته یعنی گرایش به دموکراسی و سپس متغیر های مستقل آغاز می شود. بدیهی است هر یک از مفاهیم تحقیق دارای ابعاد و مولفه هایی خواهند بود که تعریف نظری و عملیاتی برای آنها صورت می گیرد. بعد از سنجش متغیر ها، سایر عناصر روش شناختی تحقیق شامل واحد تحلیل و سطح تحلیل، جمعیت آماری، محدوده پژوهش، واحدآماری، شیوه نمونه گیری و روش محاسبه حجم نمونه، چارچوب نمونه گیری، چگونگی جمع آوری داده ها، تکنیک های تجزیه و تحلیل داده ها و در نهایت روش های اعتبار یابی و ارزیابی پایایی ابزار سنجش مشخص می گردد.
روش شناسی
روش شناسی را می توان از چند دیدگاه مطمح نظر قرار داد: از دیدگاهی روش شناسی مطالعه منتظم و منطقی اصولی است که تفحص علمی را راهبری می کنند. از این دیدگاه روش شناسی به عنوان شاخه ای از منطق و یا حتی فلسفه است. دیدگاه دیگر روش شناسی را شاخه ای از علم می داند. از سوی دیگر تالکوت پارسونز در اثرش ساخت عمل اجتماعی می نویسد: ” روش شناسی در اصل با روش های پژوهش تجربی نظیر آمار، مصاحبه و غیره سر و کار ندارد. بلکه ملاحظه زمینه های کلی برای اعتبار کار علمی است.” پس روش شناسی نه دقیقا یک رشته فلسفی و نه دقیقا رشته علمی است(ساروخانی،۱۳۷۳: ۵۴).
با رشد و توسعه دانش دیدگاه های روش شناختی مختلفی شکل گرفته است. که هر کدام تشابه و تفاوتهایی با یکدیگر دارند. بیشتر مباحثات در فلسفه علم اجتماعی همچنان بر اساس این فرض عمل می کند که دو انتخاب روش شناختی اساسی وجود دارد: پوزیتیویسم و یا شکلی از تفسیر گرایی. تدبنتون و یان کرایب در کتاب فلسفه علوم اجتماعی به طور مفصل به این دو رویکرد و زیر مجموعه های آن پرداخته اند. آنان مانند اغلب روش شناسان مطالعه خود را از تجربه گرایی آغاز کرده اند. کرایب هشت دکترین را برای دیگاه تجربه گرایانه و پوزیتیویستی بر می شمرد: اول آنکه ذهن انسان به صورت لوح سفید شروع به کار می کند ما شناخت مان را از طریق تجربه حسی مان از جهان به دست می آوریم. دوم آنکه هر ادعای معرفتی اصیل به کمک تجربه (مشاهده یا آزمایش) آزمون پذیر است. سوم ادعاهای معرفتی که قابل مشاهده نیستند کنار گذاشته می شوند. چهارم قوانین علمی گزاره هایی در مورد الگوهای عام و تکرار شونده تجربه اند. پنجم تبیین علمی پدیده ای به معنای اثبات این است که آن پدیده نمونه ای از قانون علمی است. ششم قانون عام به ما کمک می کند پدیده ها را پیش بینی کنیم. هفتم. عینیت علمی متکی به تفکیک صریح گزاره های آزمون پذیر واقعی از داوری های ارزشی است و هشتم توصیف تجربه گرایانه از علوم طبیعی قابل تسری به علوم انسانی است(کرایب، ۱۳ : ۳۹ ).
انتقادات زیادی بر دیدگاه تجربه گرایی وجود دارد. امروزه اکثر مکاتب روش شناختی متکی بودن کل شناخت به تجربه را نمی پذیرند. همچنین تجربه را ترکیب پیچیده ای از ادراکات حسی و سامان دهی مفهومی و گزینش مفهومی می دانند. همانگونه که چالمرز می گوید مشاهدات ما مسبوق به نظریه هستند. آنچه یک مشاهده گر می بیند، به عبارت دیگر تجربه بینایی مشاهده گر هنگام نگاه کردن به شی تا حدی به تجارب گذشته، معرفت و انتظارات وی بستگی دارد(چالمرز، ۱۳۸۰ : ۳۷). بر خلاف ادعای استقرا گرایان سطحی نوعی نظریه مقدم بر کلیه گزاره های مشاهدتی شده می باشد. و گزاره های مشاهدتی همان اندازه خطا پذیرند که نظریه های مضمر در آنها( چالمرز، ۱۳۸۰: ۴۲).
پوپر در انتقاد از اثبات گرایی آغاز کار علمی را از حدسهای نظری می داند. همین که حدسهای نظری به اقتراح پیش نهاده می شوند به دقت و بدون شفقت به وسیله آزمایش و مشاهده مورد آزمون واقع می شوند. علم از منظر پوپر با آزمون و خطا یعنی با حدسها و ابطالها، پیشرفت می کند( چالمرز،۱۳۸۰: ۵۱). تمییز نهادن بین مقام کشف و دستیابی به مقام نقد و ارزیابی، استقرا گرایان پوزیتیویست را از بخشی از انتقادات مطرح شده می رهاند( چالمرز،۱۳۸۰: ۴۹).
رویکرد دیگری که به انتقاد از رویکرد پوزیتیویستی و تجربه گرا پرداخت رویکرد تفسیری با تقدم ماکس وبر بود. وبر از سنت فلسفی کانتی پیروی می کرد. ویژگی رویکردهای تفسیری اهمیت رفت و برگشت میان جز و کل موضوع بررسی ، پیوند نزدیک میان فهم و روایت، اهمیت ارزش ها و انتخاب های ارزشی، حرکت میان سوبژکتیویته فردی و ابژکتیویته جمعی است. سرآغاز کار وبر آن است که علوم اجتماعی کنش معنادار را در نظر دارند. نه رفتار و او مطالعه کنش معنادار اجتماعی با روش فهم تفسیری دنبال می کند. از نظر او تجربه گرایان به خطا فکر می کنند که می توان موضوع علوم طبیعی و علوم انسانی را با روش واحدی مطالعه کرد(کرایب،۱۳۸۴ : ۵۴). همچنین درباره جدایی علم از ارزش و مساله عینیت وبر معتقد است در ابتدا خود علم انتخاب ارزشی است. آنچه شناخت محسوب می شود و ابسته به هنجارها و ارزش های جامعه علمی و فرهنگ گسترده تراست و در طول زمان قابل تغییر است (کرایب،۱۳۸۴ : ۱۵۹). وبر تو صیه می کند که پس از انتخاب موضوع که همراه با ارزشها است، محقق تلاش کند در حین کار پژوهش ارزشهای خود را کنار گذارد.
کرایب بسیاری از رویکردهای روش شناختی معاصر نظیر رویکرد پدیدار شناسی، رویکرد نسبی گرای پیتر وینچ و رویکرد انتقادی هابرماس را در چارچوب و ادامه رویکرد تفسیری قرار می دهد. پدیدار شناسی با روش هوسرل و مفهوم اپوخه(epoche) شهرت یافته است.، که تلاشی است برای کنار گذاشتن آنچه از پیش در مورد چیزی می دانیم و توضیح آنکه چگونه سر انجام آن را می شناسیم. در این جا مسئله ردیابی فرایندهای معنا دادن ما به جهان است. این امر متضمن تعلیق باور های روز مره عقل متعارف ما است. شناختی بدون پیش داوری و پیش آگاهی( کرایب،۱۳۸۴ : ۱۶۱۹).
از منظر پیتر وینچ زبان های متفاوت واقعیت های متفاوتی را مشخص می کند. هر زبان، هر شیوه مشاهده جهان ، شیوه متفاوت تلاش برای قابل فهم کردن جهان است. وینچ ما را حتی از مفاهیم علت، عینیت و رهایی از ارزش که در کار وبر می یابیم فراتر می برد. بین آنچه در جهان اجتماعی وجود دارد و اندیشه های آدمیان از آنچه وجود دارد در فرهنگ های مختلف هیچ امتیازی نیست. ما فرهنگ ها را و احتمالا خرده فرهنگ ها را با کار کردن روی قواعدی که مردم آن فرهنگ برای درک روابط شان به کار می برند تفسیر می کنیم( کرایب، ۱۳۸۴: ۱۸۶).
هابرماس با اعتقاد به عقلانیت انتقادی در نقد پوزیتیویسم به تشریح رابطه دانش با علایق انسانی می پردازد. او ایده های پوزیتیویستی را مظهر علاقه تکنیکی انسانها در کنترل و دستکاری اشیای اطرافمان می داند. این علاقه علوم طبیعی و برخی از جنبه های علوم اجتماعی را ایجاد می کند. دومین علاقه با نام علاقه عملی ما را قادر به ارتباط با دیگران می کندو منجر به ظهور علوم هرمنوتیکی می شود. علاقه سومی نیز وجود دارد علاقای تاملی که ما را در فهم خود و شیوه های اندیشیدنمان به جهان و کسب خود مختاری کمک می کند. علوم رهایی بخش که مورد توجه هابرماس است شامل انواع دیگر نیز می شود. برای کسب خود مختاری نیاز به شناخت اشیای موجود در جهان داریم، نیاز داریم مردم اطرافمان را بفهمیم، و نیاز داریم که آزاد از هر گونه انحراف به کنش بپردازیم. پس علوم پوزیتیویستی تنها راه شناخت نیستند.

شکل (۲-۱۴)- ساختار کمپلکس­های بزرگ حلقه و باز حلقه سنتز شده توسط کی­پور و همکارانش
در سال ۲۰۱۳ سه کمپلکس باز شیف جدید[Co(II)(bchbam)(H₂O)] [Cu(II)] bchbam)](H₂O)، [Ni(II)(bchbam)]، توسط بوبن^[۳۴] و همکارانش گزارش شده است،که از واکنش بین دی­آمینو مالئونیتریل و ۵-کلرو سالسیل­آلدهید در حلال اتانول حاصل شده ­اند که در زیر شکل (۲-۱۵) مربوط به سنتز لیگاند باز شیف و کمپلکس­های مربوط به آن­ها نشان داده شده است [۷۶].
bchbam= 2,3-bis(5-chloro-2-hydroxybenzylideneamino)maleonitrile

شکل (۲-۱۵)- ساختار لیگاند باز شیف و کمپلکس­های سنتزشده آن توسط بوبن و همکارانش
در سال ۲۰۱۴ شارما^[۳۵] و همکارانش کمپلکس­هایی از فلزات Co (II)و Fe (II)با، باز­های شیف دو دندانه مشتق شده از سولفا­گوانیدین گزارش کردند، که کمپلکس­های فلزی Co (II)و Fe (II) توسط سالسیل آلدهید و باز شیف سولفاگوانیدین[۴-amino N{amino(imino)methyl}benzenesulfonamide] سنتز شدند شکل (۲-۱۶) [۷۷].

[M=Co(II), Fe(II)]
شکل (۲-۱۶)- ساختار کمپلکس سنتز شده توسط شارما و همکارانش
در سال ۲۰۱۴ توسط ویلاپارا^[۳۶] و همکارانش کمپلکس­هایی از Cu (II)و Ni (II) و Co (II)در حضور باز شیف N-(3-Bromo-4-hydroxy-5-methoxybenzylidene)-4-Bromobenzenamine گزارش شده است؛ که با روش­های FT-IR ، آنالیز عنصری، طیف سنجی جرمی و فرابنفش مورد بررسی قرار گرفتند شکل(۲-۱۷) [۷۸].

شکل (۲-۱۷)- ساختار کمپلکس­های سنتز شده توسط ویلاپارا و همکارانش
در سال ۲۰۱۴ سنتز لیگاند باز شیف HL توسط شیت^[۳۷] و همکارانش گزارش شد شکل (۲-۱۸) [۷۹].

شکل (۲-۱۸)- ساختار لیگاند سنتز شده توسط شیت و همکارانش
همچنین در سال ۲۰۱۴ آتاهان^[۳۸] و همکارانش موفق به سنتزلیگاند باز شیف شش دندانه N₂S₂O₂ از۲-آمینو تیوفنول و سالسیل آلدهید تحت جوی از آرگون شدند شکل (۲-۱۹) [۸۰].

شکل (۲-۱۹)- ساختار لیگاند سنتز شده توسط آتاهان و همکارانش
فصل سوم :
کارهای تجربی
در این فصل نحوه­ سنتز و شناسایی لیگاند بالقوه شش دندانه (N₂O₄) و تهیه­ کمپلکس­های بزرگ بازحلقه­ای باز شیف در حضور یون­های فلزات واسطه، روی، منگنز، مس، نیکل و کادمیم بررسی می­ شود. مواد شیمیایی و دستگاه­های استفاده شده در این پژوهش به صورت زیر است:
۳-۱- مواد شیمیایی استفاده شده در این پژوهش
مواد بکار رفته در این پژوهش عبارت است از:۴-فلوئوروفنل، کلروسولفونیک اسید، آمونیوم نیترات،۱و۳-دی­برموپروپان، دی­کلرومتان، سالسیل آلدهید، سیلیکاژل، استونیتریل، متانول و اتانول که همگی به­جز اتانول و متانول ایرانی، از شرکت مرک خریداری شده ­اند.
۳-۲- دستگاه­های به کار گرفته شده در این پژوهش
طیف­هایIR با بهره گرفتن از دستگاه FT-IR ساخت شرکت (Bruker) مدل (VERTEX 70) گرفته شد.
طیف­های NMR، به وسیله دستگاه Bruker Drx–۴۰۰MHz ساخت شرکت بروکر گرفته شده
­اند.
داده ­های طیف­سنجی جرمی با بهره گرفتن از دستگاه Mass مدل ۵۹۷۳ ساخت شرکت
Technology Agilent (HP)، اندازه ­گیری شده است.
۳-۳- معرف­های استفاده شده در این پژوهش
معرف­های استفاده شده در این پژوهش عبارتند از: سیلیکا سولفونیک اسید و سیلیکاژل مرطوب.
۳-۳-۱- تهیه سیلیکا سولفونیک اسید
به یک بشر حاوی ۶گرم سیلیکاژل،۳۳ /۲ گرم کلروسولفونیک اسید به تدریج اضافه شده و در زیر هود به مدت ۳۰ دقیقه هم زده شد تا گاز HCl آن خارج شود، در پایان جامد سفید رنگSiO₂-OSO₃H به دست می ­آید.
۳-۳-۲- تهیه سیلیکاژل مرطوب
به یک بشر حاوی ۳گرم سیلیکاژل، ۳ میلی لیتر آب مقطر اضافه شده و با هم زن کاملا هم زده شد، در پایان مخلوط همگن سیلیکاژل مرطوب به دست می ­آید.
۳-۴- سنتزترکیب ۴-فلوئورو-۲-نیترو فنول
برای سنتزاین ترکیب، ابتدا ۵گرم از ۴-فلوئوروفنول را در ۱۵۰میلی لیتر دی­کلرومتان حل کرده، سپس ۸گرم از نیترات آمونیوم و ۱۰گرم سیلیکا سولفوریک اسید و ۱۰گرم سیلیکاژل مرطوب را به محلول اضافه شد. مخلوط واکنش به مدت ۴۸ ساعت دردمای محیط هم زده شد، پس از کامل شدن واکنش (بررسی از طریق TLC)، مخلوط واکنش را صاف کرده، سپس مخلوط صاف شده را از ستون کوتاه کروماتوگرافی عبور داده. هنگامی که حلال آن تبخیر شد رسوب زرد رنگی به دست می ­آید که به منظور خالص سازی بیشتر، با حلال اتانول تحت تبلور مجدد قرار داده شده شکل (۳-۱). (وزن رسوب ۸/۴ گرم، بازده واکنش ۹۵% و نقطه ذوب °C72 است).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شکل (۳-۱)- سنتز ترکیب۴-فلوئورو-۲-نیترو فنول
۳-۵- سنتز ترکیب ۱و۳-بیس (۴-فلوئورو-۲-نیترو فنوکسی) پروپان
برای سنتز این ترکیب، ابتدا ۵/۱ گرم از ۴-فلوئورو-۲-نیتروفنول را در ۳۵ میلی لیتر اتانول حل کرده، (رنگ محلول زرد روشن است) سپس ۴/۰ گرم NaOH را در ۱۰ میلی لیتر آب مقطر حل و به محلول فوق اضافه شد رنگ محلول از زرد به قرمز تغییر کرد، سپس ۹۳۵/۰ گرم از ۱و۳ دی برمو پروپان را در ۲۰ میلی لیتر اتانول حل کرده و به صورت قطره قطره به محلول فوق اضافه شد، سپس محلول به مدت ۴۸ ساعت تحت رفلاکس قرار داده شد، در پایان زمان رفلاکس، رسوبی که به رنگ زرد روشن است در ته بالن تشکیل شده است که رسوب را صاف کرده و برای خالص سازی بیشتر، با اتانول تحت تبلور مجدد قرار داده شد شکل (۳-۲). ( وزن رسوب ۳/۱ گرم، بازده واکنش ۷۰% و نقطه ذوب °C131 است).

شکل (۳-۲)- سنتز ترکیب۱و۳-بیس(۴-فلوئورو-۲-نیترو فنوکسی) پروپان
۳-۶- سنتز ترکیب ۱و۳-بیس (۲-آمینو-۴-فلوئورو فنوکسی) پروپان
برای سنتز این دی آمین ابتدا ۲گرم از ترکیب ۱و۳-بیس (۴-فلوئورو-۲-نیترو فنوکسی) پروپان را در ۱۰۰میلی­لیتر اسید کلریدریک ۵ نرمال در دمای°C 50 حل کرده سپس مقدار ۱۰گرم از SnCl₂.2H₂O را کم کم به محلول فوق اضافه کرده و محلول را به مدت ۲۴ ساعت تحت رفلاکس قرار داده، بعد از پایان رفلاکس رسوب سفید رنگ نمک آمین در ته بالن تشکیل شد شکل(۳-۳). (وزن وزن رسوب ۱۲۳/۰ گرم، بازده ۶۰% و نقطه ذوب °C123 است).

شکل (۳-۳)- سنتز ترکیب۱و۳-بیس(۲-آمینو-۴-فلوئورو فنوکسی) پروپان
۳-۷- سنتز کمپلکس­های بزرگ باز حلقه باز شیف برخی از فلزات واسطه با لیگاندL
۳-۷-۱-روش سنتز کمپلکس­ها با بهره گرفتن از لیگاند L
مقدار۱ میلی مول (۱۲۲/۰ گرم) سالسیل آلدهید را در ۱۷۰ میلی لیتر اتانول حل کرده و گرما داده، بعد ۵/۰ میلی مول نمک فلزی را به محلول فوق اضافه نموده و به مدت ۲ ساعت گرما داده تا واکنش بین فلز و آلدهید انجام شود، سپس ۵/۰ میلی مول (۱۹/۰ گرم) از نمک آمین را در آب حل کرده و قطره قطره به محلول فوق اضافه کرده، pH محلول را اندازه گیری کرده، قطره قطره NaOH را به مخلوط واکنش اضافه کرده تا pH به بین ۸-۷ برسد. واکنش را تحت شرایط رفلاکس قرار داده، بعد از گذشت حدود ۴۸ ساعت واکنش کامل شده و رسوب در ته و دیواره ظرف به جای ماند. بعد از سرد شدن محلول آن را به وسیله قیف جداکننده جدا کرده، بعد از تبخیر حلال رسوب حاصل را جمع آوری کردیم.

بند ۴: مصادیقی از اعمال تقصیری رسانه های صوتی و تصویری
الف) خبر و اطلاع رسانی
یکی از عملکردهای نسبتاً مشترک رسانه های گروهی ، تهیهی خبر از وقایع مختلف و انتقال آن به مخاطب است. در یک بیان ساده خبر یعنی، انتشار منظم جریان وقایع و آگاهیهای انسانی و نقل عقاید و افکار عمومی.^[۲۱۴]
یکی از بدیهیترین اصول اخلاقی در امر خبر و اطلاعرسانی، انتقال اخبار صحیح به مخاطب است و تخطی از این اصل برای شخصی که به هر صورتی در تهیه و پخش اخبار دخالت دارد، مسؤولیت آور است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

در این قسمت بررسی میکنیم که آیا خبررسانی (اعم از صحیح یا نادرست) می‌تواند فعل زیانبار محسوب شودیا خیر.
اول: خبر واطلاعرسانی صحیح منجر به بروز خسارت
رسانه های خبری ،حتی در پخش اخبار صحیح نیز دارای محدودیتهایی هستند که تخطی از آنها مسؤولیت کیفری و جبران خسارت، در صورت بروز آن، را به دنبال خواهد داشت. برخی از محدودیتهای مطبوعاتی در امر اطلاعرسانی در مواد ۲۳ الی ۳۶ قانون مطبوعات ۱۳۶۴ ذکر شده است.
مهمترین این محدودیتها یکی اخلال به نظم عمومی و امنیت ملی، مثل افشای اسرار دولتی ونظامی یا انتشار مذاکرات غیر علنی مجلس شورای اسلامی است( مواد ۲۴ و ۲۸ قانون مطبوعات ۶۴) و دیگری حفظ حریم خصوصی افراد از جمله حقوق و آزادیهای قانونی آنها است که تجاوز بدون مجوز به آن تقصیر محسوب می شود.
در حقوق آمریکا در مورد مبنای جبران خسارت دو نظر وجود دارد) یکی اینکه فرد مسؤول مرتکب یک جرم مدنی راجع به نقض زندگی خصوصی دیگری شده است. و دیگر اینکه بر اساس ایراد عمدی زیان معنوی او را مسئول جبران خسارت می دانند. هر چند که برای جبران خسارت معمولا اثبات زیان خاصی را مطالبه نمیکنند و ادعای خسارت معنوی را کافی می دانند. ^[۲۱۵]
پذیرفتن این راه حل در حقوق ، کمی مشکل است و با توجه به مبانی عمومی مسؤولیت مدنی، خواهان جبران خسارت باید وقوع یک ضرر خاص که از یک خبر صحیح به او وارد شده را اثبات نماید.
البته موضوع فقط مختص به ضررهای معنوی نمیشود بلکه گاهی پخش یک خبر صحیح میتواند منجر به ضرر مادی شود. در این حالت دادن یک حکم کلی جهت جبران خسارت وارد شده به متضرر برخلاف عدالت و در تعارض با فلسفه خبر واطلاع است. زیرا در جایی که پخش خبری منجر به ضرر مادی و معنوی شده اما به نفع جامعه است، نفع عمومی جامعه بر نفع فردی ارجحیت دارد.
در مورد پخش اخبار و گزارشهای قضایی، هر چند در دادرسیهای علنی رسانه ها حق دارند بدون هیچ محدودیتی به این امر مبادرت ورزند ولی اکثر قوانین محدودیت هایی برای دادرسیهای علنی در نظر گرفته اند.
به عنوان مثال ماده ی ۴ قانون آزادی مطبوعات ۱۸۸۱ فرانسه، رسانه ها را از تفسیر و اظهار نظرهای شخصی، سوءنیت ، افترا، توهین و گزارشهای جانبدارانه منع کرده است.^[۲۱۶]
در انگلستان و آمریکا هم چنین مقرراتی وجود دارد و گزارش آنها از مسائل قضایی باید منصفانه و
بی طرفانه و بدون انگیزه ی شخصی باشد.^[۲۱۷]
متاسفانه در کشور ما، براساس ماده ی ۲۹ قانون مطبوعات، متون قانونی تنها به ممنوعیت انتشار گزارش از محاکمات علنی ، بدون توجه به قصد و نیت دست اندرکاران گزارش، نظر دارند.
در یک قاعده کلی ، شخصی که به واسطهی پخش یک گزارش متحمل ضرر می شود، میتواند خسارت خود را از رسانهی مسؤول بخواهد.
دوم: خبر واطلاعرسانی نادرست منجر به بروز خسارت
حرمت کذب نه تنها عرفاً مذموم است بلکه یکی از آموزههای اخلاقی و فقهی ما خصوصاً در زمینه تبلیغات تجاری این حرمت است تا آنجا که بعضی از فقها ممنوعیت دروغ را از ضروریات دین
دانستهاند. دروغ صرفاً الفاظ نیست بلکه کتابت، اشاره و مانند آن در مطبوعات و سایر رسانه ها نیز میتواند دروغ باشد.^[۲۱۸] و حتی روایاتی نقل شده که از دروغ بپرهیزید، چه کوچک باشد و چه بزرگ ،خواه به صورت جدی باشد و خواه به صورت شوخی^[۲۱۹] ضمن اینکه بعضی از فقها مبالغه را نیز دروغ میپندارند که البته نظر خلاف نیز وجود دارد.^[۲۲۰]
جایی که فردی با تبلیغ دروغین دربارهی خواص یک داروی پزشکی سبب وارد شدن ضرر و زیان به مصرف کنندهی آن شود هم مسئولیت مدنی دارد و هم مسئولیت کیفری به عنوان مثال بر اساس ماده چهارم قانون طرز جلوگیری از بیماریهای آمیزشی و بیماریهای واگیردار(مصوب۱۳۲۵)فریب بیمار به وسیله انتشار آگهیهایی که مخالف اصول پزشکی است موجب محکومیت به حبس از دو ماده تا یک سال یا جریمه نقدی خواهد بود.^[۲۲۱]
مشخص است که اگر خبری به صورت نادرست و به قصد اضرار مادی یا معنوی به شخصی پخش شود ، هیچ تردیدی در انتساب تقصیر به رسانه ی خبری نیست و در صورتی که شخص متضرر ثابت کند که ضرر وارده بر او ناشی از بخش خبر ناصحیح بوده می توان مقصر را مسؤول جبران خسارت دانست.
اما در چند مورد جای تأمل وجود دارد: یکی هنگامی که نمی توان شخص خاصی را از پخش خبر نادرست متضرر دانست و دیگری جایی که قصد اضرار به شخص خاصی وجود نداشته و خبر تنها به خاطر عدم دقت کافی به طور نادرست منتشر شده است.
در مورد اول باید گفت که در صورت عدم وجود فرد خاصی که متحمل ضرر شده باشد، نمی توان حکم به مسؤولیت مدنی رسانهی خبری داد و از آنجایی که صحیح نیست که اجتماع ، خساراتی را که هر یک از آنها به طور انفرادی قابل مطالبه نیست را به ضرر و زیان جمعی قابل مطالبه تبدیل کند، زیرا ضرر از مصادیق ضرر جمعی نمی تواند باشد .^[۲۲۲]
دربرخی نظامهای حقوقی مثل فرانسه، تحریف اطلاعات دارای اوصاف مجرمانه متفاوتی مثل اطلاع رسانی نادرست^[۲۲۳]. تبلیغ فریب کارانه^[۲۲۴] و اخبار نادرست در زمان انتخابات میباشد و به دادستان اجازه داده
میشود که رسانهای که با سوء نیت اقدام به پخش خبر نادرست نموده را تعقیب نمایند.^[۲۲۵]
اما تحریف واقعیات در رسانه بیشتر نه از روی عمد بلکه به خاطر تحقیق ناکافی در اثر شتابزدگی ، فقدان دقت و … صورت میگیرد که این موضوع در صدا و سیما به علت طبیعت خاص اطلاع رسانی و خصوصا پخش مستقیم خبر از محل وقوع حادثه به چشم می خورد.
این مسأله در درجه اول اعتماد مخاطب به رسانه را سلب میکند. در صورتی که انتشار یک خبر نادرست منجر به بروز خسارت شود، صحیح نیست که جبران خسارت را به سوء نیت رسانه محدود کنیم. زیرا عمدی یا غیر عمدی بودن تقصیر، در جبران خسارت تفاوت چندانی ندارند و در هر صورت مرتکب باید زیان ناشی از کار خود را جبران نماید.^[۲۲۶]
به همین جهت بیدقتی یک رسانه در پخش خبر نادرست مانند سوء نیت و قصد اضرار آن باعث
میشود که آن رسانه را مسؤول جبران خسارت بدانیم . البته در مواردی که قصد عمدی ضرر اثبات شود، دادگاه میتواند آسانتر رابطه سببیت بین خبرنادرست و وقوع ضرر را احراز نماید. اما احراز این رابطه در فقدان سوء نیت به خصوص در مورد زیان های مادی مشکل است.
در یک تقسیمبندی کلی، زیانهای مادی که شخص از پخش اخبار نادرست متحمل میشود دو نوع است: یا در نتیجه اعتمادی که مخاطب به اطلاعات منتشر شده از سوی رسانه خبری مینماید به وجود
میآید یا در نتیجه فعل یا ترک فعل اشخاص ثالث ضرر مادی به او وارد میآید. شخصی به دنبال پخش یک گزارش غیر واقعی مبنی بر روند رو به کاهش قیمت سهام اقدام به فروش سهام خود می نماید و یا در نتیجه فعل یا ترک فعل اشخاص ثالث ضرر مادی به او وارد میآید و یا به دنبال پخش گزارش غیر واقعی مبنی بر وجود عیبی در کالای تولیدی یک کارخانه مشتریان آن کاهش مییابند.^[۲۲۷]
در حالت دوم اگر دادگاه بتواند رابطه سببیت بین پخش و انتشار خبر و ایجاد ضرر مادی شخص را اثبات کند به راحتی می تواند حکم به جبران خسارت دهد. اما در حالت اول اهمال شخص ضرر دیده تا حد زیادی می تواند در احراز رابطه سببیت ایجاد مشکل کند.
در کشور ما براساس قاعده ی فقهی اقدام، اگر کسی علیه خود کاری انجام دهد که باعث بروز خسارت به وی شود، مأخوذ به آن است و ضمان جبران خسارت از دیگران ساقط میشود. در کامن لانیز
قاعده ی« Contributory Negligence »همین موضوع را بیان می دارد.^[۲۲۸]
در فرانسه در صورتی که خوانده ی دعوی جبران خسارت بتواند ثابت کند که خسارت وارده ناشی از فعل زیان دیده است، می تواند از مسؤولیت معاف شود. ^[۲۲۹]
ولی تمامی این قواعد اگر نقش تقصیر عامل ضرر را نادیده بگیرند قابل انتقاد هستند. چون اگر تقصیر زیان دیده و عامل هر دو جمع شوند، فرضی ایجاد میشود که دو نفر با هم ضرری را ایجاد کردهاند پس مسؤولیت باید بین زیان دیده و عامل تقسیم شود مگر اینکه کار زیان دیده عامل اصلی ایجاد خسارت بوده باشد . ^[۲۳۰]
واضح است که میزان اعتماد شخص زیان دیده به اخباری که از رسانه منتشر میشود در احراز
رابطه سببیت بسیار موثر است. و به همین دلیل در برخی از نظامهای حقوقی مثل انگلستان مسؤولیت یک رسانه در انتشار اخبار نادرست، بیش از آنکه بر اساس قاعده « مسئولیت ناشی از عدم مسئولیت واقع نمایی و تدلیس» باشد.^[۲۳۱] براساس نقض قرارداد ضمنی بین مخاطب و رسانهی مزبور بر رسانه تحمیل
میشود. زیرا مخاطب انتظار مراقبت شدید در پخش اخبار را دارد و نادرستی در اخبار و اطلاعات برای رسانه در مقابل خسارات ناشی از اخبار نادرست ایجاد مسؤولیت می نماید.^[۲۳۲]
ب) تبلیغات گمراه کنندهات ، مهم ترین پشتوانهی مالی برای رسانه های همگانی است و به عنوان یک موضوع مهم بین رشته ای در تحقیقات و مطالعات ارتباطات جمعی مورد توجه قرار می گیرد.^[۲۳۳]
تبلیغات در زمینه های مختلف تجاری، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی صورت میگیرد. برای فعالیت رسانه های جمعی در هر کدام از عرصه های فوق برخلاف حقوق ایران، پارهای قواعد و مقررات در حقوق کشورهای دیگر جهان وضع شده است.^[۲۳۴] که تحت عنوان کلی « تبلیغات گمراه کننده » یعنی
فعالیتهای تبلیغی خارج از چارچوب این اصول و قواعد شناخته شده است. در حقوق ایران ، بند « ت »
ماده ی ۸۲ آیین نامهی تاسیس و نظارت بر نحوه ی کار و فعالیت کانونهای آگهی و تبلیغاتی در یک حکم کلی بیان می دارد که :
«در آگهیهای تبلیغاتی ادعاهای غیر قابل اثبات و گمراه کننده نباید وجود داشته باشد.»
و در آگهیهای تبلیغاتی که از طریق رسانهی جمعی پخش می شود، باید تابع مقررات مندرج در
آییننامه باشد.( مادهی ۱۵ آیین نامه مذکور)^[۲۳۵].
اول: تبلیغات تجاری
تبلیغات تجاری، همانگونه که میدانید زمینه ساز رقابت تولید کنندگان، پیدایش محصولات برتر بابهای متعادلتر را فراهم آورد،حق انتخاب مشتریها را بیشتر میکند و رفاه و تنوع به بارآورده در صورت نبود نظارت و کنترل ،ممکن است آثار نامطلوب اجتماعی بر جای نهد.^[۲۳۶]